Οι νέοι μοχλοί εξελίξεων στη Μέση Ανατολή

Ιωάννης Θ. Μάζης
10/10/2012

Οι στρατηγικές των ΗΠΑ στην περιοχή μπορεί να φέρουν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα

Είναι πράγματι εξαιρετικά πολύπλοκη η ερμηνεία του ρόλου του Κατάρ και της συνεργασίας του με την Μουσουλμανική Αδελφότητα (Al Ekhwan al-Musslemin), το Ιράν και την Τουρκία σε μια προσπάθεια να ανταγωνισθεί τον ηγεμονισμό της Σαουδικής Αραβίας στον Κόλπο και να αποφύγει την καταπίεση από το Ουαχαβιτικό βασίλειο. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού διαπιστώνεται η προσπάθειά του να αποτελέσει το νέο κέντρο επιρροής και τον νέο πόλο ισχύος στον αραβομουσουλμανικό κόσμο. Αυτοί οι δύο είναι οι θεμελιώδεις στρατηγικοί στόχοι του Κατάρ. Τα μέσα τα οποία χρησιμοποιεί για την επίτευξη αυτών των στόχων συνίστανται, πρώτον στην προσπάθεια αποκτήσεως πλήρους ελέγχου επί της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, δεύτερον στην συνεργασία με την Τεχεράνη στο Μπαχρέιν και στην Υεμένη όπου υπάρχει υπεροχή του σιιτικού στοιχείου σε πληθυσμιακό επίπεδο, τρίτον στη συνεργασία με την Τουρκία για την ανατροπή του Μπααθικού καθεστώτος στη Συρία (με ανταγωνιστή την Σαουδική Αραβία στα ίδια συριακά εδάφη) και τέταρτον στη συνεργασία με πρώην και νυν στελέχη της Αλ Κάιντα τα οποία χρησιμοποιεί σε επιχειρησιακό επίπεδο στα πεδία των μαχών και των ανατρεπτικών ενεργειών μέσω ανταρτοπολέμου ή εξεγερσιακών - επαναστατικών διαδικασιών στο εσωτερικό των στοχευθέντων κρατών όπου η Ντόχα επεμβαίνει.

Στο πλαίσιο αυτό βρίσκει συμμάχους μια αδύναμη οικονομικά Ουάσιγκτον η οποία έχει εισέλθει σε προεκλογική περίοδο και δεν είναι σε θέση να εμφανίζεται φιλοπόλεμη αλλά και μια «ειδική σχέση» η οποία θέλει πάση θυσία να αποκλείσει την επέκταση της ρωσικής επιρροής στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στη Ν/Α Μεσόγειο με τις νέες ανακαλύψεις τεραστίων κοιτασμάτων φυσικού αερίου τα οποία ξεπερνούν τα 7 τρισεκατομμύρια m3 σε ολόκληρη τη Λεκάνη της Λεβαντίνης και του Ηροδότου (Ν/Α της Κρήτης).

Πρόκειται για την παλαιά, καλή αγγλοσαξωνική «πολιτική ανασχέσεως» την οποία οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Αγγλία χρησιμοποίησαν κατά την δεκαετία του 1990 και στη Βαλκανική στοχεύοντας και πάλι στην ανάσχεση της καθόδου της Ρωσίας στα θερμά ύδατα της Μεσογείου.

Εδώ, όμως, γεννάται το ερώτημα: μήπως και πάλι αυτή η αγγλοσαξωνική πολιτική, η εμπνευσμένη από την ύστερη εποχή των θεωριών του Nicolas J. Spykman, μέσω των «καλών υπηρεσιών» του Κατάρ και των ανίερων συμμαχιών του οδηγεί τελικά στην δημιουργία ενός Αρμαγεδδώνα στην περιοχή της Μεσογείου αλλά και θα οδηγήσει στην επαναχάραξη των συνόρων στην περιοχή της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής και του Μαγκρέμπ (βόρειας και βοριεοδυτικής Αφρικής), με τρόπο μάλλον ανεξέλεγκτο από την Δύση;

Εκτός και εάν το αποτέλεσμα αυτό είναι τελικώς και το επιδιωκόμενο...

ΟΙ ΚΟΥΡΔΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΤΑΘΕΙΣ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ

Οι Κούρδοι θεωρούν την πολιτική Ομπάμα ως εξαιρετικά επικίνδυνη στην Συρία διότι προωθεί στην εξουσία την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Όταν πήγαν στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν το θέμα με τον Ομπάμα, αυτός τους προέτρεψε να συννενοηθούν - μέσω Τουρκίας με το Εθνικό Συμβούλιο της Συρίας (ΕΣΣ) - το οποίο δημιουργήθηκε από τις ΗΠΑ με την πλήρη στήριξη της Άγκυρας και της κυβερνήσεως Σαρκοζύ. Στο συμβούλιο, όμως, αυτό ασκεί την μεγαλύτερη επιρροή η Μουσουλμανική Αδελφότητα, πράγμα το οποίο δεν γίνεται αποδεκτό από τους Κούρδους της Συρίας παρά τις πιέσεις που δέχονται από δυτικά κέντρα. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε παραιτήσεις από το ΕΣΣ αρκετών ηγετών της αντι-ασαντικής αντίστασης οι οποίοι ακολουθούμενοι από αρκετούς άραβες αντικαθεστωτικούς δημοσιογράφους κατήγγειλαν την ηγεμονία των Αδελφών στο ΕΣΣ.

Οι Κούρδοι θεωρούν ότι η αραβογενούς προελεύσεως Μουσουλμανική Αδελφότητα, θα καταδιώξει και θα καταπιέσει τους αλλοεθνείς Κούρδους.

Ο συγκεκριμένος προσανατολισμός της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ενισχύει τις ακραίες ισλαμιστικές δυνάμεις στην αντι-ασαντική αντίσταση στη Συρία και δημιουργεί διασπάσεις στην αντιπολίτευση, δηλαδή στο κίνημα της εξέγερσης, ενισχύοντας ουσιαστικά τη διατήρηση στην εξουσία το φιλο-ιρανικό και αντιαμερικανικό καθεστώς της Δαμασκού.

Εάν αυτή η προσπάθεια του Ομπάμα επιτύχει, την εξουσία θα καταλάβει ένα σκληρό ριζοσπαστικό ισλαμιστικό κίνημα το οποίο επίσης θα είναι αντι-αμερικανικό, αντι-ισραηλινό αλλά και αντιδυτικό![1] Φυσικά οι ΗΠΑ θεωρούν ότι οι άριστες -μέχρι στιγμής- σχέσεις μεταξύ Αδελφών Μουσουλμάνων και Τουρκίας θα επιτρέψουν στην Άγκυρα να χειραγωγήσει την Μουσουλμανική Αδελφότητα στη Συρία και συνεπώς, η κυβερνώσα μερίς της Ουάσιγκτον θα δυνηθεί να χειραγωγεί με τη σειρά της την Αδελφότητα μέσω Αγκύρας. Ελπίζουν δε ότι αυτή η, μέσω Άγκυρας, χειραγώγιση θα δυνηθεί να επεκταθεί σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή και το Μαγκρέμπ. Η εκτίμησις αυτή αποτελεί λάθος της τρέχουσας αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Η συμπεριφορά της Τουρκίας, τον Μάρτιο του 2003, κατά την αμερικανο-βρετανική επέμβαση στο Ιράκ το επιβεβαιώνει απολύτως. Όπως επίσης, το επεισόδιο με τους εννέα νεκρούς του τουρκικού πλοίου «Mavi Maramara» στη θαλάσσια περιοχή του ισραηλινού αποκλεισμού έξω από τη Γάζα, η απολύτως εχθρική πολιτική της Άγκυρας εναντίον του Ισραήλ η οποία στοχεύει στην απόκτηση της εμπιστοσύνης του αραβομουσουλμανικού κόσμου [2] για την επίτευξη των νεο-οθωμανικών της στόχων αλλά και η, μέχρι την τελευταία στιγμής, επαμφοτερίζουσα στάση της Τουρκίας στην επέμβαση του ΝΑΤΟ στην Λιβύη, ενισχύουν κάθε υποψία για την πιστότητα της Τουρκίας ως συμμάχου της Δύσεως. Δυστυχώς η Ουάσιγκτον του Ομπάμα, εμμένει στην πολιτική εμπιστοσύνης στην ισλαμιστική κυβέρνηση της Τουρκίας και στον νεο-οθωμανικό ηγεμονισμό του Αχμέτ Νταβούτογλου, όπως και στις απολύτως ανυπόστατες προσεγγίσεις του «light islam». Ενός μεγέθους δηλαδή, το οποίο ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα η οποία καταδεικνύει σαφώς ότι το Ισλάμ είναι πρωτίστως εγκόσμιος Νόμος και κατόπιν μεταφυσική. 

Όπως καταδεικνύει επίσης, ότι η μεταφυσική διάσταση του Ισλάμ χρειάζεται ως εργαλείο επιβολής του «αλάθητου εγκόσμιου Νόμου» ο οποίος δεν επιδέχεται ουδεμιάς αλλαγής ή αμφισβητήσεως εφόσον είναι θεόπνευστος. Τα λάθη των Βρετανών στην Ισμαηλία του 1930 και στην Τεχεράνη των τελευταίων ετών της δυναστείας Παχλαβί, τα οποία ενίσχυσαν τη δημιουργία του σουνιτικού και σιιτικού ισλαμιστικού κινήματος αντιστοίχως, δεν έχουν ληφθεί υπόψη στην παρούσα αμερικανική εξωτερική πολιτική. Ούτε και τα αντίστοιχα λάθη της Ουάσιγκτον στη δημιουργία του ισλαμιστικού κινήματος των μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν που σήμερα θέτει εν κινδύνω ακόμη και τη σταθερότητα της κυβερνήσεως του Ασίφ Αλή Ζαρντάρι του εξοπλισμένου με πυρηνικά όπλα Πακιστάν.

Επίσης, η παρουσία του Abdelhakim Bel Hadj, παλαιού μαχητή της Αλ Κάιντα, στα Τουρκο-συριακά σύνορα ο οποίος προετοιμάζει πολεμικές επιχειρήσεις από τα εδάφη της Ν/Α Ανατολίας εναντίον της Συρίας, καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνη την εμφανή ανάμειξη του Κατάρ και στο μέτωπο της Συρίας σε συνεργασία με τα πλέον ακραία στοιχεία του επαναστατικού ισλαμιστικού κινήματος.

Επίσης, οι Κούρδοι του Ιράκ και της Συρίας αντιλαμβάνονται ότι με τη βοήθεια του Κατάρ και της Τουρκίας ενισχύονται οι σουνίτες στο Ιράκ και στη Συρία εις βάρος τους. Αντιλαμβάνονται επίσης ότι η Τεχεράνη θέλει πάση θυσία να κερδίσει επιρροή στο Ιράκ ώστε να είναι σε θέση να υποκαταστήσει μια Νέα Συρία η οποία δεν θα είναι πλέον φιλική προς τα στρατηγικά της σχέδια για ηγεμονία στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Όμως, ένα Ιράκ το οποίο θα είναι φίλα προσκείμενο προς την Τεχεράνη δεν έχει θέση για κουρδικά ομοσπονδιακά ή ανεξάρτητα κρατίδια. Άρα δεν έχει θέση για Κούρδους. 

Κάτι τέτοιο δεν έχουν σκοπό να το αποδεχθούν και δεν έχουν σκοπό να δουν την δήθεν «Αραβική Άνοιξη» να σταματάει μπροστά στα όρια των δικών τους περιοχών. Είναι συνεπώς σαφές ότι οι Κούρδοι της περιοχής της Συρίας της Τουρκίας και του Ιράκ, δεν πρόκειται να ανεχθούν τις δραστηριότητες του Κατάρ στην περιοχή αυτή αλλά ούτε και της Τεχεράνης στο Ιράκ.

Στο Ιράκ άλλωστε, καταγγέλλουν τη φιλο-ιρανική στάση του σιίτη ιρακινού Πρωθυπουργού Νούρι Αλ Μαλίκι και ο Πρόεδρος του ιρακινού κουρδιστάν κατηγορώντας τον για προσπάθεια επιβολής σιιτικής δικτατορίας στο Ιράκ λέι χαρακτηριστικά ότι: «Maliki is Iraq’s “defense minister, interior minister, intelligence chief and commander of the armed forces. We will never accept a return to dictatorship in Iraq» [3]. Η στρατηγική των Κούρδων του Ιράκ Ιdrees Mohammed βασίζεται σταθερά επί του μυστικού δημοψηφίσματος το οποίο διεξήγαγαν οι ίδιοι το έτος 2005 και το οποίο είχε ως αποτέλεσμα το 95% των ψηφισάντων να εκφραστούν υπέρ της ανεξαρτησίας του Ιρακινού Κουρδιστάν και της αποσχίσεώς του από τον κορμό του ιρακινού κράτους. Μέχρι της επιτεύξεως αυτού του στόχου κλίνουν υπέρ της διατηρήσεως της ημιαυτονομίας της Ανεξάρτητης Περιφερειακής Διοικήσεως του κουρδικού βορείου Ιράκ και της ενδυναμώσεώς του από οικονομικής, θεσμικής και αμυντικής πλευράς. 

Και βεβαίως, όπως αναφέρει και ο Ιdrees Mohammed «Η κοσμική ηγεσία των Κούρδων του Ιράκ είναι επίσης πολύ ανήσυχη για τον θρησκευτικό και ιδεολογικό χαρακτήρα του κάθε μελλοντικού καθεστώτος εκεί. Είναι σημαντικό, η Αραβική Άνοιξη στη Συρία, ίσως μια μέρα να ανοίξει μια νέα πύλη στους περίκλειστους ιρακινούς του Κουρδιστάν ώστε να φτάσουν μέχρι τη θάλασσα» [4].

Η ΦΙΑΛΗ ΤΟΥ KLEIN

Είναι συνεπώς εξαιρετικά επισφαλής η επένδυση αυτή της «ειδικής σχέσης» Λονδίνου - Ουάσιγκτον η οποία φαίνεται ότι δεν διστάζει, για ακόμη μια φορά, βασισμένη σε οραματικής φύσεως προσεγγίσεις για το Ισλάμ, απλουστευτικές δυτικές αντιλήψεις για την ισορροπία ισχύος και την οικονομική, στρατιωτική και επικοινωνιακή (Αλ Τζαζίρα) υποστήριξη του Κατάρ να δημιουργήσει ακόμα μια θρυαλλίδα στην Μ. Ανατολή και στο Μαγκρέμπ, το οποίο ήδη έχει αρχίσει να στρέφεται εναντίον του δημιουργού του. Η ανάμειξη του Αλ Τζαζίρα στις εξεγέρσεις των χωρών της βόρειας Αφρικής, της Αιγύπτου και τώρα της Συρίας είναι τόσο προκλητική ώστε στην περίπτωση π.χ. της Λιβύης τοποθέτησαν ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Al-Jazeera, τον αντικαθεστωτικό Λίβυο και φίλο του Εμίρη Αλ-Θάνι, τον Mahmoud Chamman ως εκπρόσωπο τύπου και πληροφοριών του Μεταβατικού Συμβουλίου της «μετεπαναστατικής» Λιβύης [5].

Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμύνης του Εμιράτου αναγνώρισε ότι εκατοντάδες Καταρινοί στρατιώτες ενίσχυσαν τους εξεγερθέντες στην Λιβύη. Πράκτορες των αγγλικών και γαλλικών Υπηρεσιών παρεισέφρυσαν στο πλαίσιο αυτών των δυνάμεων. Και ο Εμίρης του Κατάρ ευνοεί πάντοτε τους πλέον ριζοσπάστες ηγέτες των ισλαμιστών. όπως π.χ. τον Abdelhakim Bel Hadj, έναν πρώην μαχητή της Αλ Κάιντα, [...] και έναν ακόμη ισλαμιστή εξτρεμιστή, τον Ismaιl Sallabi, οχυρωμένο στην Κυρηναϊκή [6]. Άλλωστε ήδη από τον Οκτώβριο του 2011, έχουμε σαφείς καταγγελίες εναντίον των αναμείξεων τoυ Qatar από τον Πρωθυπουργό του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου της Λιβύης, τον Mahmoud Djibril, ο οποίος παρητήθη από το Συμβούλιο καταγγέλλοντας τις δυσάρεστες αναμείξεις του Κατάρ στη λειτουργία του. Ο Πρέσβης του στον ΟΗΕ πήγε πιο μακρυά καταγγέλλοντας ότι «Το Κατάρ χρηματοδοτεί αφειδώς τα ισλαμιστικά κόμματα προσπαθώντας να κυριαρχήσει επί της Λιβύης» [7].

Επιμένουμε ιδιαιτέρως επί του σημείου αυτού, διότι η άνοδος στον Προεδρικό θώκο της Αιγύπτου του Μ. Σαΐντ Μόρσι, υποψηφίου των Αδελφών Μουσουλμάνων, πιθανώς θα εντείνει την πίεση επί του Ισραήλ, θα ενισχύσει την αδιαλλαξία της θυγατρικής της Μουσουλμανικής Αδελφότητος στη Γάζα, δηλαδή της Χαμάς, απομακρύνοντας κάθε πιθανότητα προσεγγίσεως του Αμπάς με την ηγεσία της Χαμάς και βεβαίως την όποια δυνατότητα και πιθανότητα εξευρέσεως λύσεως στο Παλαιστινιακό ζήτημα. Συμπέρασμα που προκύπτει αβιάστως, εφόσον το Ισραήλ δεν θα έχει επίσημο συνομιλητή από παλαιστινιακής πλευράς.

Το περίεργο αυτής της πολιτικής της Ουάσιγκτον αποδεικνύεται και από το ότι η μη επίλυση του Παλαιστινιακού προβλήματος και οι εξ αυτού προκύπτουσες εντάσεις στον αραβομουσουλμανικό κόσμο θα ενισχύουν τα εξτρεμιστικά ισλαμιστικά κινήματα στην περιοχή, θα ηρωοποιούν την Αλ Κάϊντα και θα εντείνουν το χάος στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή παίζοντας ουσιαστικά το παιχνίδι του Ιράν, ενισχύοντας την παρεμβατική ικανότητα της Μόσχας και του Πεκίνου, υλοποιώντας εν ολίγοις τους χειρότερους εφιάλτες της Ουάσιγκτον!

Αναφορικά με το ρόλο του Κατάρ στην ανακατανομή αυτή της ισχύος στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή και στο Μπαγκρέμπ πρέπει να σημειώσουμε ότι η Χαμάς έχει αρχίσει ήδη να μετακινείται προς την πλευρά της Ντόχα στο πλαίσιο μιας νέας διμερούς ιρανο-καταρινής συνεργασίας τοπικής ισχύος, και με τη βοήθεια των επίσης στηριζόμενων από το Κατάρ Αδελφών Μουσουλμάνων της Αιγύπτου και μέσω των 3.000 υπογείων τούνελς που συνδέουν το Σινά με την Λωρίδα της Γάζας. Έτσι λοιπόν παρατηρούμε ότι η σουνιτική και ουαχαβιτική Ντόχα του Εμίρη Αλ-Θάνι η οποία διατηρεί άριστες σχέσεις με την...Τεχεράνη, λόγω της αντιπαλότητός της με την Σαουδική Αραβία, ελαφραίνει το Ιράν από μεγάλο μέρος του οικονομικού και επιχειρησιακού βάρους που απαιτεί η υποστήριξη της Χαμάς στη Γάζα, αλλά και της Χεζμπολλά στο Λίβανο, ιδιαίτερα τώρα που η Τεχεράνη έχει να αντιμετωπίσει τα βάρη του οικονομικού εμπάργκο τα οποία της έχει επιβάλλει η Δύση. Λειτουργώντας, όμως, έτσι το Κατάρ και ακυρώνοντας ένα μεγάλο μέρος των επιπτώσεων του δυτικού οικονομικού εμπάργκο επί του Ιράν, επιτρέπει στην Τεχεράνη να συνεχίζει ανενενόχλητη το πυρηνικό της πρόγραμμα υλοποιώντας τους εφιάλτες της Δύσεως, των ΗΠΑ και του Ισραήλ και δημιουργώντας όλες τις προϋποθέσεις για αλυσιδωτές θερμές εκρήξεις στην περιοχή μεταξύ Συρίας, Ιορδανίας, Τουρκίας, Ισραήλ, Λιβάνου και Αιγύπτου που θα καταλήξουν στην γενική ανάφλεξη της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Και να σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά συμβαίνουν με την ανοχή, αν όχι με την προτροπή των ΗΠΑ και της Βρετανίας, αλλά και με την αμήχανη συμμετοχή της Γαλλίας! Κάτι που θυμίζει έντονα την φιάλη του Felix Klein η οποία είναι «μια κλειστή επιφάνεια χωρίς όρια και προσανατολισμό, δηλαδή μια επιφάνεια στην οποία δεν μπορεί κανείς να προσδιορίσει «εσωτερικό» και «εξωτερικό». [8]

Ο ανταγωνισμός μεταξύ Ντόχα και Ριάντ έχει ήδη μεταφερθεί στα εδάφη της Συρίας όπου και οι δύο πλευρές προσπαθούν να ελέγξουν για λογαριασμό τους το μεγαλύτερο μέρος της σουνιτικής, ριζοσπαστικής ισλαμιστικής αντιστάσεως υπό την ανοχή της Ουάσιγκτον. Βεβαίως, η αντιπαλότητα αυτή μετεφέρθη και στα εδάφη του Λιβάνου, όπου στην Τρίπολη άρχισε ήδη θερμή ρήξις μεταξύ των σιιτών αλλαουϊτών και των σουνιτών οι οποίοι επηρεάζονται από το Κατάρ, μετά από τον φόνο δύο σουνιτών σεϊχηδων από τις Λιβανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Ήδη η διάσταση αυτή άρχισε να αφήνει τα σημαδιά της σε πολιτικό-προς στιγμήν-επίπεδο μεταξύ της σουνιτικής αντιπολιτεύσεως στο Λίβανο και της Χεζμπολλά [9]. 

Στο σημείο όμως αυτό τίθεται το ερώτημα: ποιόν θα συνεχίζει να υποστηρίζει το Κατάρ; Την φιλοϊρανική Χεζμπολάχ ικανοποιώντας την Τεχεράνη, δηλ. την «σύμμαχό του» εναντίον των Σαουδαράβων ή μήπως θα πρέπει να συνεχίσει να υποστηρίζει την σουνιτική πλειοψηφία που αντιστρατεύεται το καθεστώς του Άσαντ, που φαίνεται να είναι αναμεμιγμένο και αυτό στην λιβανική αυτή ανάφλεξη για λόγους αντιπερισπασμού αλλά και εξουδετέρωσης της φιλοτεχερανικής πολιτικής του Κατάρ; Ορίστε λοιπόν, ακόμη μια φορά ενώπιόν μας η Φιάλη του Klein!

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΗΠΑ;

Αναφορικώς λοιπόν με την αμερικανική προσέγγιση πρέπει να τεθούν επίσης σοβαρά ερωτηματικά στο ποιά μπορεί να είναι τα οφέλη των ΗΠΑ από αυτήν την ανάμειξή τους. Είναι πολύ πιθανόν το επικρατούν κριτήριο στον Λευκό Οίκο να είναι τα επιθυμητά εκλογικά οφέλη εν όψει των εκλογών του Νοεμβρίου, όπου η διοίκησις Ομπάμα θα προσπαθήσει να παρουσιάσει «σημαντικό έργο διασποράς δημοκρατίας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή». Και εδώ, όμως, πρόκειται για μέγα λάθος. Διότι η Ντόχα και το Ριάντ γνωρίζουν πολύ καλά πως να κινηθούν στην περιοχή και μάλιστα στα τουρκοσυριακά σύνορα, πως να προμηθεύσουν χρήματα και όπλα στην αντι-ασαντική αντίσταση, πως να συνεργαστούν και με ποιούς στην Άγκυρα. Δεν έχουν ανάγκη κάποιας μορφής συντονισμό από πλευράς ΗΠΑ. 

Το μόνο που έχουν ανάγκη είναι την ανοχή της. όταν όμως το παιχνίδι τελειώσει και η μπααθική κυβέρνηση της Συρίας πέσει, τότε ποιος θα μπορέσει να αναχαιτίσει τα δύο κράτη του Κόλπου από την διανομή της λείας; Μήπως τότε κανείς δεν θα έχει ανάγκη τις καλές υπηρεσίες της Ουάσιγκτον; Μήπως τότε οι Κούρδοι, οι Αλαουΐτες και οι σουνίτες προχωρήσουν σε μια ανηλεή αλληλοσφαγή η οποία θα οδηγήσει στην τριχοτόμιση της Συρίας και την αστάθεια στην Τουρκία; Και πως θα συμπεριφερθεί τότε το Ιράν; Και ποιός θα αναχαιτίσει τότε την Τεχεράνη; Μήπως το Κατάρ που χρειάζεται οπωσδήποτε τη στήριξη της Τεχεράνης έναντι του Ριάντ; Ή μήπως η Τουρκία η οποία θα χρειάζεται επίσης τη στήριξη της Τεχεράνης για να αντιμετωπίσει τη δημιουργία και δεύτερου Κουρδικού κράτους δίπλα στο κουρδικό κρατικό μόρφωμα του βορείου Ιράκ;

Αλλά, αν παγιωθεί μια τέτοια συμμαχία μεταξύ Ιράν-Τουρκίας και Κατάρ τι θα συμβεί με την Χεζμπολάχ στο Λίβανο και τη Χαμάς στη Γάζα; Μην λησμονούμε ότι μια τέτοια συμμαχία υφίσταται σχεδόν, μεταξύ Κατάρ και Τουρκίας με αντικείμενο την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Επίσης υφίσταται μεταξύ Κατάρ και Τεχεράνης με αντικείμενο τον κοινό εχθρό της Σαουδικής Αραβίας. Και υφίσταται ακόμη και μεταξύ Τουρκίας και Τεχεράνης με αντικείμενο το κοινό αποσχιστικό κουρδικό πρόβλημα.

Δεν απομένει πλέον παρά μια καλή σύσφιξη των τριμερών σχέσεων επί μιας γενικοτέρας βάσεως ηγεμονίας στη Μέση Ανατολή και ο νέος αντιδυτικός, αντισημιτικός και αντιαμερικανικός πυρήνας θα είναι έτοιμος.Το μόνο που λείπει είναι μια ονομασία.

Άλλωστε ένα καλό οικονομικό κίνητρο, με υψηλή οικονομική απόδοση όπως φαίνεται πρέπει να είναι και το φυσικό αέριο, το οποίο η μεν Τουρκία βλέπει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τις δυνατότητές της, ενώ οι ισχυρές βιομηχανίες φυσικού αερίου θα ήθελαν πολύ να το αποκτήσουν. Τέτοιες ακριβώς είναι οι περιπτώσεις του Ιράν και του Κατάρ που βλεπουν ως άκρως ενδιαφέρουσα λεία το φυσικό αέριο της Συρίας και τα νεο-ανακαλυφθέντα αποθέματά του των οποίων το κέντρο βρίσκεται στην Καρά (Qârâ), κοντά στην πόλη Χομς (Homs) [10]. Συνεπώς, ο ανταγωνισμός των σημαντικών ενδιαφερομένων για το φυσικό αέριο, το οποίο αλλάζει τους όρους της γεωπολιτικής του πετρελαίου με νέους, αυτούς της καθαρής ενέργειας που έχει ανάγκη η δύση, είναι εμφανής και στην περίπτωση της Συρίας της οποίας η ετήσια παραγωγή εγγίζει τα 6.040.000.000 m3 (υπολογισμός 2008) και τα αποδεδειγμένα αποθέματα εγγίζουν τα 240.700.000.000 m3 (εκτίμηση 1/1/2010). Επίσης, σε περίπτωση ελέγχου της Συρίας από την Τεχεράνη, μέσω της Χεζμπολά, και του Λιβάνου μέσω Συρίας, κατά τα πρότυπα της Συρίας και του Μεγάλου Λιβάνου μετά την δημιουργία των κρατών και των Συμφωνιών του Λονδίνου (βλ. Χάρτη 1), η Τεχεράνη θα δύναται να συμμετέχει στο έλεγχο των τεραστίων αποθεμάτων της Λεκάνης της Λεβαντίνης δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στο Ισραήλ στα ζητήματα της εξορύξεως των δικών του αποθεμάτων τα οποία γειτνιάζουν με την ΑΟΖ του Λιβάνου, όπου υπάρχει ζώνη αμφισβητήσεως των ορίων των ΑΟΖ Λιβάνου - Ισραήλ. Είναι λοιπόν, φυσιολογική η εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων στον τομέα του φυσικού αερίου, σε διεθνές επίπεδο: η Ρωσία (588.900.000.000 m3 ετησίως, εκτίμηση 2008, 1η δύναμη διεθνώς), το Ιράν (116.300.000.000 m3, εκτίμηση 2008, 4η δύναμη διεθνώς) και το Κατάρ (76.980.000.000 m3 ετησίως, εκτίμηση 2008, 11η δύναμη διεθνώς).

Χάρτης 1

Η Συρία και ο Μεγάλος λίβανος μετά την ανακήρυξή τους ως κράτη (1920) και τη Συμφωνία του Λονδίνου (1922)

ΤΟ ΚΟΥΡΔΙΚΟ ΩΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΩΣ ΛΥΣΗ

Ένα από τα επί μέρους, αλλά πολύ σημαντικά, επακόλουθα αυτής της «μεσανατολικής πολιτικής» της Ουάσιγκτον, που ανέχεται την γεωστρατηγική προβολή ισχύος του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας στη Συρία είναι και η απόλυτη αντίθεση που διατηρούν για αυτήν οι Κούρδοι της Συρίας.

Η πολιτική αυτή της διοικήσεως Ομπάμα στην περιοχή έχει σημειωθεί και υπογραμμισθεί πολλαπλώς και από απολύτως έγκυρους αναλυτές όπως ο Burry Rubin [11] αλλά και από τα πλέον έγκυρα αμερικανικά ΜΜΕ, προσκείμενα μάλιστα στο Δημοκρατικό κόμμα του Ομπάμα, τα οποία καταγγέλλουν ότι « οι αντάρτες της Συρίας παίρνουν όπλα με χρήματα γειτονικών χωρών του Κόλπου και με αμερικανικό συντονισμό»! [12]. Και τα ερωτήματα που τίθενται από τη διεθνή κοινότητα αλλά και από τους κούρδους της Συρίας είναι: Ποιά ακριβώς είναι η ουσιαστική σημασία αυτού του αμερικανικού «συντονισμού» και σε τί ακριβώς την χρειάζονται οι αντικαθεστωτικοί εξεγερθέντες; 

Και είναι εύλογο το σχόλιο του B. Rubin, ο οποίος ερμηνεύει αυτήν την αμερικανική στάση ως απόλυτη αμηχανία και προσπάθεια του Ομπάμα να κερδίσει προεκλογικά οφέλη από ενέργειες άλλων (και δαπάναις άλλων) χωρίς να μπορεί να ελέγξει το μέγα θέμα: «Ποιος παραλαμβάνει τα όπλα;» Και αυτό διότι «Yπάρχουν πολλά διαφορετικά πρόσωπα και ομάδες στην συριακή αντιπολίτευση. Κάποιοι είναι Σαλαφιστές οι οποίοι συνεννοούνται πολύ καλά με την Αλ Κάϊντα. Κάποιοι είναι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Κάποιοι είναι πρώην αξιωματικοί των Συριακών Ενόπλων Δυνάμεων και σχετικώς απολιτικοί και κάποιοι άλλοι είναι φιλελεύθεροι οι οποίοι επιθυμούν πραγματικά την δημοκρατία. Πάντως, όπως κι αν έχει το ζήτημα, όποιος και αν έχει αυτά τα όπλα θα αποκτήσει τρομακτική δύναμη. Συνεπώς τί θα σήμαινε το ότι η παροχή όπλων "συντονίζεται” από τις ΗΠΑ εάν αυτά καταλήγουν στους επαναστατημένους ισλαμιστές;» [13].

Ας ληφθεί επίσης υπόψιν, ότι το Εθνικό Κουρδικό Συμβούλίο (KNC) το εδρεύον εν Ουάσιγκτον, ελέγχει το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα της Συρίας το οποίο με τη σειρά του διατηρεί στενές σχέσεις με την Κουρδική Περιφερειακή Διοίκηση (Kurdish Regional Government) στο Erbil (Ιράκ), υπό τον Πρόεδρο Massoud Barzani. To γεγονός αυτό δεν εμποδίζει το φίλα προσκείμενο στο Ρ.Κ.Κ. κουρδικό κόμμα της Δημοκρατικής Ένωσης του κ. Salih, να συνεργάζεται με την ιρακινή κουρδική Περιφερειακή Διοίκηση του βορείου Ιράκ στηρίζοντας την κουρδική συνάντηση των τεσσάρων αντιπροσωπιών των Κούρδων της Περιοχής (Συρία, Ιράν Ιράκ, Τουρκία) της 14ης Μαρτίου του 2011 και καταγγέλοντας ότι «στην Συρία, πίσω από τις ένοπλες αντιστασιακές δυνάμεις κρύβονται η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία. 

Η Τουρκία ειδικά, κάνει ότι μπορεί ώστε οι Κούρδοι να μην έχουν το παραμικρό όφελος», εξήγησε ο Mohammed Salih. «Η παρουσία των αντιφρονούντων Σύρων στην Τουρκία, όπως στην Αντάλυα, στην Κωνσταντινούπολη και στην Άγκυρα αποτελεί μέρος αυτού του σχεδίου» [14]. Επίσης, αναφορικώς με την ισλαμιστική κυβέρνηση Ερντογάν, καταγγέλλει ότι «ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν και το κόμμα του έχουν το συγκεκριμένο καθήκον να εγκαθιδρύσουν ισλαμιστικά καθεστώτα δήθεν “μετριοπαθή” και να μην παραχωρήσουν κανένα δικαίωμα στους Κούρδους. 

Αυτή η αποστολή ανετέθη στον Ερντογάν από το ΝΑΤΟ κατά την συνάντησή του στις ΗΠΑ με τον George W. Bush το Νοέμβριο του 2007. Η υπόθεση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ που παρατηρούμε με το σκάφος Μαβί Μαρμαρά, αποτελεί μέρος αυτής της αποστολής. Ο σκοπός της είναι να γίνει αποδεκτό το Κόμμα ΑΚΡ του Ερντογάν στον αραβομουσουλμανικό κόσμο της Μέσης Ανατολής. (...). Η παρουσία των μελών των Αδελφών Μουσουλμάνων σε αυτήν την αντιπροσωπεία (σ.σ.: δηλαδή το Εθνικό Συριακό Συμβούλιο, που συντονίζει τους αντι-ασαντικούς στη Συρία) έχουν πολύ στενές σχέσεις με το AKP. Ο Ερντογάν δεν επιθυμεί επίλυση της κουρδικής υποθέσεως και χρησιμοποιεί τους σύρους αντιφρονούντες για τα αποκλειστικώς δικά του συμφέροντα. Έχει εξαπολύσει αντικουρδική προπαγάνδα σε όλες τις πόλεις του Δυτικού Κουρδιστάν (δηλαδή την κουρδική περιοχή στην Β/Α Συρία). Αυτό δεν γίνεται τυχαία» [15].

Mε δεδομένα τα ανωτέρω, ηγεσία των Κούρδων της Συρίας καταλήγει να προτιμά τον πολυτεμαχισμό της χώρας σε εθνοτικούς θυλάκους οι οποίοι αφενός θα αποτελέσουν «ασφαλείς νησίδες» μικρών ομοσπονδιακών (;) εθνοτικών κρατιδίων και αφετέρου, υποστηρίζοντας την πολιτική απομονώσεως του Ιράν που αποτελεί στόχο για τις ΗΠΑ και το Λονδίνο, θα καταργούν από γεωγραφικής απόψεως τις παρεμβατικές δυνατότητες της Τεχεράνης, μέσω της - ανυπάρκτου πλέον - Συρίας, προς την Χεζμπολλάχ και τη Χαμάς [16]. Συνεπώς, ενώπιον αναλόγων εξελίξεων πρέπει να αναζητήσουμε κάποιες απαντήσεις-κλειδιά στις ανωτέρω ερωτήσεις αρχίζοντας από τα κεντρικά όργανα των Κούρδων, τα οποία καταθέτουν συγκεκριμένες προτάσεις. 

Ο Sherkoh Abbas, ηγέτης της Εθνικής Συνελεύσεως του Κουρδιστάν με έδρα την Ουάσιγκτον, θεωρεί ότι η διαίρεση της Συρίας σε ομόσπονδα εθνοτικά κρατίδια, υπαγόμενα σε μια χαλαρή συνομοσπονδιακή διοίκηση, δύνανται να διακόψουν τους διαύλους μεταξύ της Συρίας και της ηγεμονευομένης από το Ιράν σιιτικής ημισελήνου. Την πρότασή του αυτή την στηρίζει στη βάση δύο σημαντικών επιχειρημάτων: πρώτον ότι οι Σύριοι Κούρδοι, οι Δρούζοι, οι Αλαουΐτες και οι σουνίτες Σύριοι Άραβες δεν έχουν κανέναν λόγο να συνεργασθούν με το Ιράν και δεύτερον ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα επέτρεπε την απόλυτη κυριαρχία των Αδελφών Μουσουλμάνων εφ' ολοκλήρου της Συρίας δημιουργώντας μιαν ισλαμιστική Συρία εξαγωγέα ισλαμιστικών επαναστάσεων οι οποίες θα αποτελούσαν ευθεία απειλή για τη Δύση και θα οδηγούσαν την επίλυση του Παλαιστινιακού Προβλήματος σε απόλυτη αποτυχία. Μια αποτυχία η οποία θα οφείλεται στην ενίσχυση της αδιαλλαξίας της Χαμάς λόγω της σχέσεώς της με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Αιγύπτου και της Συρίας [17]. 

Το CNS έχει ιδιαίτερα -και σημαντικά- προβλήματα εκπροσωπήσεως των κουρδικών οργανώσεων αλλά και των λοιπών τάσεων των αντικαθεστωτικών ομάδων, κατηγορείται δε από την κουρδική πλευρά ότι συμπλέει με την τάση των Αδελφών Μουσουλμάνων αλλά και με τις τουρκικές αντικουρδικές αντιλήψεις [18]. 

Το γεγονός αυτό, οδήγησε τελικώς τον Πρόεδρό του, Καθηγητή της Πολιτικής Κοινωνιολογίας στη Σορβόννη, συριακής καταγωγής κ. Bourhan Gallioun σε παραίτηση [19]. Πριν παραιτηθεί, όμως ο κ. Gallioun, είχε δηλώσει ότι: «απορρίπτει την ύπαρξη οποιασδήποτε περιοχής στο εσωτερικό της Συρίας με την επωνυμία “Κουρδιστάν”» [20]. Μεγάλα λόγια τα οποία ο καλός συνάδελφος από τη Σορβόνη θα πρέπει να εξηγήσει, τουλάχιστον εξ επόψεως Πολιτικής Κοινωνιολογίας την οποίαν και διδάσκει στο εξέχον Πανεπιστήμιο της Γαλλικής Δημοκρατίας, έστω και κατόπιν της παραιτήσεώς του, το γιατί οι διεκδικήσεις ενός λαού των 30 εκατομμυρίων –δηλαδή, του κουρδικού- για απόκτηση εθνικής εστίας, αξιοπρέπειας και πολιτικών και πολιτισμικών ελευθεριών αποτελούν «φαντασιώσεις» ενώ οι αντίστοιχες, όσο και δίκαιες, ενός λαού 4 εκατομμυρίων (δηλαδή,του παλαιστινιακού) αποτελούν αντικείμενο απολύτου σεβασμού από ολόκληρο το δυτικό και τον αραβο-μουσουλμανικό κόσμο! Δεν αντιλαμβάνεται ότι προωθεί με αυτόν τον τρόπο την υιοθέτηση και υπεράσπιση του κουρδικού ζητήματος από την Τεχεράνη, οι διανοούμενοι της οποίας υποστηρίζουν, με σοβαρά επιστημονικά επιχειρήματα ότι οι Κούρδοι είναι ιρανικό φύλο από εθνοτικής απόψεως και ότι η Τεχεράνη οφείλει να εγκύψει σοβαρά επί του προβλήματός των!

Το ίδιο λάθος διαπράττουν όλοι όσοι προσπαθούν να κρύψουν το κουρδικό ζήτημα «κάτω από το χαλί» θέλοντας να μη δυσαρεστήσουν την Άγκυρα, τη Δαμασκό και την Βαγδάτη του Nuri al-Maliki ο οποίος έχει εμπλακεί στη δίνη της ιδίας κοντόφθαλμης πολιτικής των «εξαφανισθέντων» προκατόχων του. Και θα το διαπράττουν ελευθέρως, όσο ακόμα η Τεχεράνη δεν έχει κάνει χρήση του τρομακτικής ισχύος εθνοτικού αυτού όπλου, λόγω της ιδικής της κοντόφθαλμης αναλύσεως της γεωπολιτικής δυναμικής των εθνοτήτων στην περιοχή.

Συμπέρασμα: 

Το Κατάρ και οι γεωστρατηγικές του βλέψεις στην περιοχή, δεν προσφέρονται για να λειτουργήσουν ως επίσημη και ορθολογικώς θεμελιωμένη γεωστρατηγική του ΝΑΤΟ και της «ειδικής σχέσεως» διότι εξαπολύουν τον Αρμαγεδδώνα στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή με πλήρη ανασχεδιασμό των συνόρων των υφισταμένων κρατών του γεωπολιτικού της συμπλέγματος και διασπορά πόλων και εστιών ασταθείας. Αυτό δεν θα αφήσει άθικτη την ασφάλεια και την ευημερία στην Δύση, την Ευρώπη και ασφαλώς στην Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Γαλλίας και οι ορθολογιζόμενες ευρωπαϊκές δυνάμεις οφείλουν να προβούν στην επανεκτίμηση της εννοίας της ισορροπίας ισχύος στην περιοχή της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής αλλά και στον ρόλο των κατά καιρούς -ευκαιριακών ή μη- συμμάχων τους.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

[1] Βλ. Burry Rubin, «The Obama administration scandals on Syria?», 17 mai 2012.
[2] Bλ.: 14/09/2011, http://archives-lepost.huffingtonpost.fr/article/2011/09/14/2590435_inte..., Interview accordée par Salih Muhammed, président du PYD au journal Yeni Özgür Politika (la Nouvelle politique Libre) en septembre 2011 et traduit par Azadnews.
[3] Idrees Mohammed, 16 may 2012, 16 MAY 2012, http://www.dimpool.com/2012/05/idrees-mohammed-towards-the-fulfillment-o...
[4] ibid
[5] Christophe Boltanski et (à Doha) Vincent Jauvert, «QATAR. Les liaisons dangereuses», Le Nouvel Observateur, http://tempsreel.nouvelobs.com/monde/20111227.OBS7586/qatar-les-liaisons...[Απόληψη: 21/05/2012]
[6] ibid
[7] ibid
[8] Bλ.: [http://fr.wikipedia.org/wiki/Bouteille_de_Klein].
[9] A.F.P., Mardi, 22 Mai 2012, http://www.canal-info.ca/fr/monde/liban-heurts-meurtriers-a-beyrouth-cra... (απόληψη 4 Ιουνίου 2012)
[10] Βλ. (©AFP / 16 août 2011, απόληψη: 4 Ιουνίου 2012): «Syrie: découverte d'un champ gazier dans le centre du pays»http://www.romandie.com/news/archives/_Syrie_decouverte_d_un_champ_gazie...?
[11] Γράφει χαρακτηριστικά ο B. Rubin: «When a delegation of Syrian Kurdish rebels recently visited Washington, D.C., the State Department met them to ask for a favor. What was it? The Obama administration urged them to join the Syrian National Council (SNC), the organization created by the U.S. government through Turkey to lead the opposition movement and receive Western aid for all Syrian opposition groups. But the Turkish Islamist regime, which Obama put in charge of forming the SNC, put the Muslim Brotherhood in control, a fact I pointed out within hours of the announcement of the SNC leadership’s names. Now that several SNC leaders have resigned complaining about Brotherhood domination, followed by some Arab journalists pointing out the obvious Brotherhood domination at the SNC’s last meeting, that reality is clear. But the implications of such an incredibly foolish policy—America putting an anti-American, antisemitic group into the “official” leadership of Syria’s rebels — have never been properly examined as a case study for Obama’s disastrous Middle East policy».
[12] Βλ.: Washington Post with the headline, “Syrian rebels get influx of arms with Gulf Neighbors’ Money, U.S. coordination.”http://www.washingtonpost.com/world/national-security/syrian-rebels-get-influx-of-arms-with-gulf-neighbors-money-us-coordination/2012/05/15/gIQAds2TSU_story.html?tid=pm_world_pop
[13] Βλ.: “Two Obama Administration Scandals on Syria?”,http://pjmedia.com/barryrubin/2012/05/17/two-obama-administration-scanda... [Downloaded: mai 21, 2012]
[14] Βλ.: 14/09/2011, http://archives-lepost.huffingtonpost.fr/article/2011/09/14/2590435_inte..., Interview accordée par Salih Muhammed, président du PYD au journal Yeni Özgür Politika (la Nouvelle politique Libre) en septembre 2011 et traduit par Azadnews.
[15] Βλ.: Interview accordée par Salih Muhammed, président du PYD au journal Yeni Özgür Politika (la Nouvelle politique Libre) en septembre 2011 et traduit par Azadnews, ibid.
[16] Βλ.: Jonathan Spyer, The Jerusalem Post, May 16, 2012, “Syrian-Kurdish dissident break Syria into pieces”, http://www.jpost.com/MiddleEast/Article.aspx?id=270149
[17] Βλ.: Jonathan Spyer, The Jerusalem Post, May 16, 2012, “Syrian-Kurdish dissident break Syria into pieces”, ibid.
[18] Jonathan Spyer, The Jerusalem Post, May 16, 2012, “Syrian-Kurdish dissident break Syria into pieces”, ibid.: «So far, only one Syrian Kurdish organization – the Future Movement of Fares Tammo – has elected to join the SNC. Many Kurds distrust the SNC because of the strong presence of Muslim Brotherhood members in its leadership, and because of its close links to the government of Turkey».
[19] Βλ.: (APS) jeudi 24 mai 2012 10 : 45): «BEYROUTH - Le président du Conseil national syrien (CNS, opposition syrienne), Burhan Ghalioun, a démissionné, selon un communiqué du CNS publié à Beyrouth dans la nuit de mercredi à jeudi. La démission de M. Ghalioun a été acceptée par le bureau du CNS qui demande toutefois au président en exercice de poursuivre sa tâche jusqu’à l’élection d’un nouveau président lors d’une réunion prévue les 9 et 10 juin. Réélu à la mi-mai à la tête du CNS, Burhan Ghalioun avait déjà menacé de démissionner de cette organisation à la suite de critiques à son encontre et de divisions apparues au sein du CNS, principale coalition de l’opposition syrienne».[http://www.aps.dz/+Syrie-le-CNS-annonce-la-demission+.html, downloaded: le 06 Juin 2012]
[20] Βλ.: Jonathan Spyer, The Jerusalem Post, May 16, 2012, ibid., «SNC leader Burhan Ghalioun has rejected the existence of any region called “Kurdistan” within Syria. He has called on Syrian Kurds to abandon what he called the “useless illusion” of federalism».

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.