Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗΣ

Κύρωση Πρωτοκόλλου της Συνθήκης της Ανταρκτικής, από την Ελλάδα!..

Θα παραμείνει η Ανταρκτική τόπος ερευνών;

Όχι στην εξόρυξη πετρελαίου ή άλλου ορυκτού πλούτου. Η Συνθήκη της Ανταρκτικής προβλέπει ότι ο Νότιος Πόλος είναι και θα παραμείνει τόπος έρευνας, παρά τις εδαφικές αξιώσεις που έχουν επτά χώρες.

Ποιος ασχολείται όταν στην Ανταρκτική βυθιστεί ένα πλοίο ή πέσει κάποιο αεροπλάνο; Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι η αποκαλούμενη λεύκη ήπειρος δεν θα γίνει πεδίο αναζήτησης και εξόρυξης ορυκτού πλούτου; «Η τεράστια αυτή ήπειρος των 14 εκ. τετραγωνικών χλμ βρίσκεται εκτός εθνικής δικαιοδοσίας», εξηγεί ο Μάνφρεντ Ράινκε στο μικρόφωνο της DW.

Ο Γερμανός ειδικός είναι από το 2009 αποκλειστικός γραμματέας της Συνθήκης της Ανταρκτικής, η οποία ρυθμίζει ότι αφορά το Νότιο Πόλο: από τα εδάφη και τις θαλάσσιες περιοχές, μέχρι τα ατυχήματα ή τον ορυκτό πλούτο.

Η εν λόγω Συνθήκη υπογράφηκε το 1959 εν μέσω Ψυχρού Πολέμου. Κάθε χώρα μπορεί να προσχωρήσει ωστόσο μόνο εκείνες που έχουν πραγματοποιήσει επιστημονικές αποστολές στην ήπειρο διαθέτουν δικαίωμα ψήφου. Οι 49 χώρες που έχουν προσυπογράψει τη Συνθήκη της Ανταρκτικής συναντώνται κάθε χρόνο εκ περιτροπής.

Ο Μάνφρεντ Ράινκε πιστεύει ότι η μεγαλύτερη επιτυχία στην Ανταρκτική μέχρι σήμερα είναι η διεθνής συνθήκη που προβλέπει ειρηνικές έρευνες στην ήπειρο, παρά τις εδαφικές αξιώσεις που εγείρουν επτά χώρες. Και σημειώνει ότι το 1991 προστέθηκε στη Συνθήκη της Ανταρκτικής ένα επιπλέον άρθρο για την προστασία του περιβάλλοντος που απαγορεύει ρητά την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου συμπεριλαμβανομένων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Εντείνεται η πίεση για την εμπορική αξιοποίηση

Σε αντίθεση στο Βόρειο Πόλο στην Αρκτική το λιώσιμο των πάγων διευκολύνει πολλές οικονομικές δραστηριότητες με ολέθριες συνέπειες. Δημιουργήθηκαν νέες δίοδοι για τα πλοία, ενώ την ίδια στιγμή ξεκίνησε η αναζήτηση πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών. Θα μπορούσε να γίνει κάτι παρόμοιο να γίνει και στην Ανταρκτική;

Ο Αλέν Χούμπερτ, ειδικός σε ζητήματα πολικού κύκλου, πιστεύει ότι η πίεση για την εμπορική αξιοποίηση του Νοτίου Πόλου θα αυξηθεί το επόμενο διάστημα. Και φέρνει ως παράδειγμα τη μείωση σε ορισμένες θαλάσσιες περιοχές των αποθεμάτων κριλ, των μικροσκοπικών οργανισμών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στο οικοσύστημα της λευκής ηπείρου.

Μια ευκαιρία να επιλυθεί το πρόβλημα της υπεραλίεσης σε ορισμένες περιοχές της Ανταρκτικής μέσα από τον ορισμό ειδικών ζωνών προστασίας είναι το ενδεχόμενο υπογραφής ειδικής συμφωνίας μεταξύ εκπροσώπων 24 χωρών και της ΕΕ που ξεκίνησε χθες στο Χόμπαρτ της Αυστραλίας.

Στο τραπέζι υπάρχουν δύο προτάσεις να απαγορευθεί η αλιεία σε μια θαλάσσια περιοχή με διαστάσεις πέντε φορές το εμβαδόν της Γαλλίας. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας παραμένει ωστόσο ανοιχτό.

Irene Quaile / Στέφανος Γεωργακόπουλος
www.dw.com/
Υπεύθυνη σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου