Οι Φονικοί Μονοθεϊσμοί: «Ο 21ος αιώνας θα είναι θρησκευτικός»

«Ύστερα από όλα όσα έχει κάνει ο άνθρωπος για τον Θεό, μήπως θα έπρεπε επιτέλους να μπει κι εκείνος στον κόπο να υπάρξει;».

Φρεντερίκ Μπεγκμπεντέ

«Οι βεβαιότητες χωρίζουν τους ανθρώπους, ενώ οι αμφιβολίες τους ενώνουν».

Πήτερ Ουστίνοφ

«Οι φανατικοί νομίζουν ότι πεθαίνουν για τις ιδέες τους, αλλά στην πραγματικότητα πεθαίνουν από αυτές!»

Ζαν-Φρανσουά Ρεβέλ

Η Διαχρονικότητα της Θρησκείας και οι Φονικές Παρεκκλίσεις της:

Αποτελεί παράδοξο γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη θρησκευτικοί πόλεμοι στον 21ο αιώνα ότι, αντί η επιρροή της θρησκείας να φθίνει, αντιθέτως αυξάνεται συνεχώς, δικαιώνοντας έτσι την προφητική ρήση του Αντρέ Μαλρώ: «Ο 21ος αιώνας θα είναι θρησκευτικός». Είναι ιστορικά αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι πάντα οι άνθρωποι βρίσκουν αιτίες αντιπαράθεσης, πολέμων, και σφαγών. Είναι εξ ίσου τεκμηριωμένη η διαπίστωση ότι φαινομενικά θρησκευτικοί πόλεμοι είχαν και έχουν στο βάθος άλλα αίτια (οικονομικά, πολιτικά, κλπ.). Είναι όμως επίσης αναμφισβήτητο ότι υπήρξαν (και δυστυχώς συνεχίζουν να υπάρχουν) πόλεμοι με καθαρά θρησκευτικά αίτια.

Ωστόσο, το θλιβερό προνόμιο αυτών των θρησκευτικών πολέμων το διατηρούν οι τρεις επονομαζόμενοι «αβραμικοί μονοθεϊσμοί» οι οποίοι, επί πλέον, έχουν κοινή καταγωγή: ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός, και ο Μωαμεθανισμός και αποτελεί απορίας άξιον πώς οι οπαδοί ενός «Δίκαιου και Πανάγαθου Θεού» επιδίδονται με τόση μανία σε αδικίες και βαρβαρότητες κατά των συνανθρώπων τους στο όνομά Του!

Φυσικά, το Μέγα Παράδοξο είναι ότι ενώ δεν υπάρχουν χειροπιαστές αποδείξεις για την ύπαρξη του Θεού, εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν (και συνεχίζουν να σκοτώνονται) για το ποιος Θεός είναι ο αληθινός, για το τι πραγματικά είπε στους απεσταλμένους του ή για το τι ακριβώς εννοούσε με τα λόγια του, και για άλλα εξωφρενικά και αναπόδεικτα πράγματα! Δυστυχώς, η ίδια η Ιστορία της ανθρωπότητας αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος είναι ένα μισότρελο ον, το οποίο, επί πλέον, δεν έχει την παραμικρή συναίσθηση της τρέλας του! «Ο άνθρωπος είναι ένα άρρωστο ζώο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χέγκελ. Μια απόδειξη αποτελεί και η διαπίστωση ότι μπορεί να διαστρεβλώσει ακόμη και την ευγενέστερη ιδέα (όπως εκείνη του Θεού), να την προσαρμόσει στην προσωπική του ερμηνεία ή στα συμφέροντά του, και να την μετατρέψει σε φονικό όπλο κατά των ομοίων του!

Σε αυτό διέπρεψαν κυρίως οι «αβραμικοί μονοθεϊσμοί», ο οποίοι είναι υπεύθυνοι για φονικούς πολέμους διάρκειας τουλάχιστον δύο χιλιάδων ετών! Σύμφωνα με μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπράντφορντ, σε ένα σύνολο 67 μεγάλων πολέμων (από τους εμφυλίους πολέμους στην Κίνα, το 1027 π.κ.ε. μέχρι την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ, το 2003), στις 23 περιπτώσεις οι θρησκευτικές διαφορές συνέβαλαν από μικρό έως αρκετά μεγάλο ποσοστό, και σε 5 ήταν απόλυτα καθοριστικές.

Και στις 28 περιπτώσεις εμπλεκόμενες ήταν οι δύο από τις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες: ο Χριστιανισμός και ο Μωαμεθανισμός. (Υπ’ όψιν ότι στην έρευνα δεν αναφέρονται οι εμφύλιοι θρησκευτικοί διωγμοί και οι σφαγές των διαφόρων «αιρετικών». Αν συμπεριληφθούν, το ποσοστό θα φτάσει σε πολύ υψηλότερα επίπεδα). Η μικρή συμμετοχή του Ιουδαϊσμού δεν τον απενοχοποιεί καθόλου, δεδομένου ότι είναι η πρωταρχική και κύρια πηγή του κακού, ο βασικός υπεύθυνος για την εμφάνιση των καθαρά θρησκευτικών πολέμων, όπως θα δούμε παρακάτω.

Το θέμα που θα διερευνηθεί εδώ είναι αν γι’ αυτές τις απάνθρωπες πρακτικές των μονοθεϊστικών θρησκειών ευθύνονται αποκλειστικά οι οπαδοί τους, ή εμπλέκεται καθοριστικά και η εικόνα του Ενός και Μοναδικού Θεού, που είναι σκληρός τιμωρός τόσο των δικών του πιστών που παρεκκλίνουν από τις εντολές του, όσο και των «άπιστων» οπαδών άλλων θρησκειών. Ωστόσο, για να αναφερθούμε, εισαγωγικά και συνοπτικά, και στον πυρήνα των μονοθεϊσμών, δηλαδή στη βαθύτερη φύση του Υπέρτατου Όντος, … όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Κόλιν Γουίλσον, «το Κακό είναι τόσο διαχρονικό και οικουμενικό, τόσο αδύνατον να υπαχθεί σε κάποιο ανώτερο σύστημα Καλού, ώστε ο διαυγής νους που το αντικρίζει να φτάνει σε σημείο παραφροσύνης»!

Δηλαδή, το βασικό (και ουσιαστικά αναπάντητο) αδυσώπητο ερώτημα που προκύπτει είναι πώς ένας Αγαθός, Σοφός, και Δίκαιος Θεός έκανε έναν Κόσμο όπου κυριαρχεί η Κακία, το Παράλογο, και η Αδικία;!

Ο Λαβύρινθος προς το Θείο:

Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η ιδέα του Θείου συντροφεύει τον άνθρωπο από την αρχή της εμφάνισής του πάνω στη Γη, από την πρώτη στιγμή που σήκωσε το κεφάλι και αντίκρισε τον αχανή ουρανό και τα άστρα. Ωστόσο, οι μορφές που είχε, στο πέρασμα των αιώνων, ήταν και είναι πολλές και διαφορετικές, ξεπερνούν το απλό δίπολο που γνωρίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι: πολυθεϊσμός-μονοθεϊσμός. Ας παρουσιάσουμε μια γενική «θεολογική» τυπολογία της έννοιας του Υπερφυσικού.

Πολυθεϊσμός:

Υπάρχουν πολλά Ανώτερα Όντα τα οποία υπερβαίνουν τη φυσική τάξη των πραγμάτων ή ταυτίζονται με αυτήν, δεν συνδέονται μεταξύ τους, και το καθένα από αυτά έχει τον δικό του τομέα δράσης. Ο Κόσμος ή υπήρχε από πάντα ή δημιουργήθηκε από κάποιο από αυτά. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δίνεται προτεραιότητα σε κάποιο από τα πολλά Ανώτερα Όντα, οδηγώντας έτσι σε μια μορφή μονολατρίας, πρόδρομης του μονοθεϊσμού. (Εδώ υπάγονται οι διάφοροι πολυθεϊσμοί, όλων των λαών και όλων των εποχών).

Πανθεϊσμός:

Υπάρχει ένα Υπέρτατο Ον το οποίο δεν υπερβαίνει τον Κόσμο αλλά ταυτίζεται με αυτόν. Όλα τα πράγματα αποτελούν εκφάνσεις του και υπάγονται σε αυτό. Δεν υπάρχει λοιπόν έξωθεν δημιουργία, ο Κόσμος ή υπήρχε από πάντα και είναι αιώνιος, ή αυτοδημιουργήθηκε από και μαζί με τον Θεό. (Η ιδέα αυτή δεν αποτέλεσε ποτέ ενιαία και αυτόνομη θρησκεία αλλά υποστηρίχτηκε από πολλούς μεμονωμένους στοχαστές και φιλοσόφους: Ξενοφάνης, Μάιστερ Έκχαρτ, Μπαίμε, Παράκελσος, Μπρούνο, Σπινόζα, κ.ά.).

Ενοθεϊσμός (ή ενισμός):

Υπάρχουν Ανώτερα Όντα και Δυνάμεις που εκπορεύονται από Έναν πρωταρχικό Θεό, ο οποίος δημιούργησε τον Κόσμο για να εκδηλωθεί μέσα από αυτόν. Τα Όντα αυτά υπερβαίνουν τη φυσική τάξη των πραγμάτων ή ταυτίζονται με αυτήν, συνδέονται μεταξύ τους (λόγω της κοινής τους εκπόρευσης), συχνά συνεργάζονται, αλλά το καθένα έχει τον δικό του τομέα δράσης. (Αρχαία Αίγυπτος, Ερμητισμός, Ινδουισμός, Βουδισμός, Ζαϊνισμός, Ταοϊσμός).

Θεϊσμός:

Η δημιουργία του Κόσμου έγινε από Έναν Θεό, ο οποίος έθεσε τους φυσικούς νόμους της λειτουργίας του κι έκτοτε δεν επεμβαίνει σε αυτόν. Δεν υπάρχει «αποκαλυμμένη αλήθεια», η αναζήτηση του Θεού μπορεί να γίνει μόνο μέσα από τη διερεύνηση των φυσικών νόμων που διέπουν τη λειτουργία του. (Η άποψη αυτή ήταν δημοφιλής, στην εποχή του Διαφωτισμού, σε επιστήμονες και φιλοσόφους που δεν απέκλειαν εντελώς την ύπαρξη του Θεού. Εξ άλλου, στην περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης είχε θεσμοθετηθεί η λατρεία ενός γενικού και απροσδιόριστου Υπέρτατου Όντος).

Μανιχαϊσμός:

Από καταβολής Κόσμου υπάρχουν δύο χωριστά βασίλεια, το Βασίλειο του Φωτός και το Βασίλειο του Σκότους, του Καλού και του Κακού, με τις αντίστοιχες κυρίαρχες οντότητες, τα οποία βρίσκονται σε διαρκή πόλεμο μεταξύ τους. Το διακύβευμα του αγώνα τους είναι ο άνθρωπος, ο οποίος οφείλει να αγωνιστεί για τη σωτηρία του, δηλαδή να περάσει από το Βασίλειο του Σκότους στο Βασίλειο του Φωτός, όπου ανήκε αρχικά πριν εκπέσει. (Η κοσμική διπολικότητα του μανιχαϊσμού έχει τις ρίζες της στον παλαιότερο Ζωροαστρισμό, και συναντάται και στον Μιθραϊσμό). Εκτός από αυτόνομη θρησκεία, υπάρχει και ως ιδέα δύο διαμετρικά αντίθετων υπέρτατων οντοτήτων που αντιμάχονται σε πολλές άλλες θρησκείες).

Μονοθεϊσμός:

Υπάρχει Ένας και Μοναδικός Θεός ο οποίος δημιούργησε τον Κόσμο για να εκδηλωθεί μέσα από αυτόν, τον υπερβαίνει, αλλά έχει τη δύναμη να επεμβαίνει συνεχώς σε αυτόν. Κάθε άλλη μορφή θεότητας είναι κατώτερη γιατί αντλεί τη δύναμη και την εξουσία της από Εκείνον. Ονομάζεται αυστηρός μονοθεϊσμός, όταν υπαγορεύει έναν και μοναδικό τρόπο λατρείας του, και θεομονισμός όταν επιτρέπει διαφορετικούς τρόπους λατρείας (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Μωαμεθανισμός).

Εδώ, ξεφεύγοντας από τη γενική θεολογική τυπολογία (και για να καλύψουμε όλες τις θρησκευτικές-μεταφυσικές τάσεις), οφείλουμε να προσθέσουμε τον Εσωτερισμό και τον Αποκρυφισμό. Ο πρώτος είναι η αντίληψη ότι σε κάποιες θρησκείες υπάρχει το εξωτερικό και εύληπτο μέρος τους, που απευθύνεται στους πολλούς, και ένας εσωτερικός πυρήνας ανώτερης γνώσης που απευθύνεται σε κάποιους λίγους και μυημένους (εβραϊκή Καμπαλά, μουσουλμανικός Σουφισμός, εσωτερικός Χριστιανισμός, φιλοσοφικός εσωτερισμός, κ.ά.).

Ο δεύτερος εκφράζει την τάση διερεύνησης των κρυφών δυνάμεων της Φύσης και την επαφή με ανώτερες άυλες οντότητες, μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές και τελετουργίες (μαγεία, σαμανισμός, νεοπαγανισμός, κ.ά.).

Η εξελικτική πορεία των διαφόρων θρησκευτικών πεποιθήσεων, σε αντίθεση με την εντύπωση που θέλουν να περάσουν οι οπαδοί των μονοθεϊσμών, είναι τελικά μη-γραμμική: πολυθεϊστικές και μονοθεϊστικές αντιλήψεις εναλλάσσονται χρονικά ή συνυπάρχουν την ίδια εποχή στον ίδιο ή σε διαφορετικούς λαούς. Ο μυθικός Ορφέας (6ος αιώνας π.Χ.), που θεωρείται ο ιδρυτής της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, πίστευε στην ύπαρξη ενός υπέρτατου Θεού και στην μετενσάρκωση, το ίδιο και οι Πυθαγόρειοι.

Στην εποχή του Δωδεκάθεου (παρακλάδι του Ορφισμού) υπήρχαν παράλληλα απόψεις υπέρ ενός μοναδικού Θεού (το Υπέρτατο Αγαθό του Πλάτωνα, το Ακίνητο Κινούν του Αριστοτέλη, και πολλές άλλες). Οι Ινδιάνοι της Βορείου Αμερικής, που σφαγιάστηκαν από τους Ευρωπαίους ως άπιστοι, πίστευαν στο Μεγάλο Πνεύμα που εμψυχώνει τα πάντα, στον υπέρτατο Μανιτού.

Ο αιγυπτιακός και ο ινδουϊστικός ενοθεϊσμός, οι παλαιότεροι ιστορικά καταγεγραμμένοι (2.500 π.Χ. και 2.000 π.Χ. αντίστοιχα), αποδεικνύουν ότι η έννοια του ενός και μοναδικού Θεού δεν αποτελεί τη (δήθεν) μέγιστη θρησκευτική συνεισφορά των Εβραίων. (Εξ άλλου, αναρωτήθηκε ποτέ κανείς για το αυτονόητο: γιατί η αποδοχή της ύπαρξης ενός και μοναδικού Θεού θεωρείται ανώτερη από την αποδοχή της ύπαρξης πολλών θεών;!).

Γενικά, αν μάλιστα λάβουμε υπ’ όψιν τις υποκατηγορίες που περιλαμβάνουν στοιχεία από διάφορες από τις βασικές τυπολογικές κατηγορίες που ήδη εκθέσαμε, καθώς και τις πολλές και ποικίλες «αιρέσεις» της κάθε θρησκείας, δεν υπάρχει τρόπος περιγραφής του Θείου που να μην εκφράστηκε από την ανθρωπότητα. Η εικόνα της «εξέλιξης» από τον πολυθεϊσμό στον μονοθεϊσμό είναι μια ακόμη εσφαλμένη γραμμική αντίληψη, που βολεύει τους τρεις μονοθεϊσμούς και την ιδέα περί ανωτερότητάς τους.

Ο θρησκευτικός συγκρητισμός αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της λατρευτικής ανεκτικότητας, αλλά μάλλον όχι για τους φανατικούς των μονοθεϊσμών. Αυτοί πιστεύουν ακράδαντα ότι μαθαίνουν σκοποβολή πυροβολώντας το κεφάλι τους! Χαρακτηριστική είναι η εικόνα της μήτρας των τριών μονοθεϊσμών, της Ιερουσαλήμ, όπου αναγκάζονται να συνυπάρξουν, μέσα σε μια ατμόσφαιρα καχυποψίας και υποφώσκοντος φανατισμού και μίσους, οι τρεις βασικές παραλλαγές του μονοθεϊσμού, ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός, και ο Μωαμεθανισμός: τα τρία κακά της μοίρας μας!

Ο Πολυθεϊστικός Κήπος της Εδέμ:

Στη Χρυσή Εποχή των πολλών θεών βασίλευε στους ανθρώπους μια φιλοπερίεργη και ειρηνική θρησκευτική ανεκτικότητα. Στον αρχαίο κόσμο φαινόταν πέρα για πέρα λογικό να έχει ο κάθε λαός, η κάθε πόλη, τους δικούς τους θεούς. Κάθε φορά που στρατιώτες ή άποικοι μετακινούνταν από έναν τόπο σε κάποιον άλλο, εύρισκαν εντελώς φυσιολογικό να λατρεύουν παράλληλα με τους δικούς τους και τους θεούς της νέας χώρας, δίχως να έχουν τη δυσάρεστη αίσθηση ότι προδίδουν την πατρογονική τους θρησκεία και η αντίθετη διαδρομή, δηλαδή η υιοθέτηση θεών που λάτρευαν νεοαφιχθέντες άποικοι από τον τόπο υποδοχής τους, ήταν μια συνήθης πρακτική. Κατά κανόνα, βέβαια, τα πιο ισχυρά και ανεπτυγμένα έθνη κατόρθωναν να επιβάλουν στους όποιους υποδεέστερους γείτονές τους τούς δικούς θεούς, αλλά αυτό γινόταν σχεδόν πάντα με την πειθώ και η ιεραποστολική δράση του προσηλυτισμού ήταν μια πρακτική εντελώς άγνωστη.

Οι αρχαίοι Έλληνες αναγνώριζαν τους θεούς των Αιγυπτίων, οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν τους θεούς των Ελλήνων, αμέτρητες είναι οι ανάλογες θρησκευτικές οσμώσεις στην αρχαιότητα. Μάλιστα, η ρωμαϊκή αποδοχή ξένων πολιτιστικών στοιχείων υπήρξε παροιμιώδης: πάγια και διαρκής πρακτική των Ρωμαίων ήταν να υιοθετούν τους θεούς των υποτελών εθνών και να τους προστατεύουν. «Αυτή η ένωση όλων των θεοτήτων του κόσμου, αυτή η υποδειγματική θεϊκή φιλοξενία, υπήρξε ο παγκόσμιος νόμος ολόκληρης της αρχαιότητας», (Βολταίρος).

Αυτή η ανεκτικότητα ωστόσο δεν ήταν αυθόρμητη και αυτόματη. Όπως αναφέρει και ο Ρουσώ, «κάθε κοινότητα πρέπει να αναδεικνύει μέσα της μια θρησκευτική έκφραση που να εγγυάται την πολιτική της νομιμότητα». Δεδομένου, λοιπόν, ότι η λατρεία δεν ήταν άσχετη από το πολιτικό στοιχείο αλλά το υπηρετούσε, ο νομοθέτης έπρεπε να πειστεί απόλυτα ότι μια ξένη λατρεία δεν είχε την πρόθεση να ανατρέψει την έννομη τάξη της Αυτοκρατορίας, προτού της χαρίσει μια θέση στο Πάνθεον των αναγνωρισμένων θρησκειών.

Αποτέλεσμα ήταν ότι, παρ’ όλη τη θρησκευτική ποικιλομορφία, δεν υπήρξαν ποτέ θρησκευτικοί πόλεμοι, δεδομένου ότι οι περισσότερες από τις λατρείες εκείνες ήταν άκακες, καθώς οι αρχαίες θρησκείες ενδιαφέρονταν κυρίως για τις ιεροπραξίες και όχι για το δόγμα. Ακόμη και οι μυστηριακές θρησκείες, που προέβαιναν σε διάφορες μυήσεις για να μεταμορφώσουν τον συμμετέχοντα σε νέο και καλύτερο άνθρωπο, δεν εξεδήλωναν κανένα ενδιαφέρον επέκτασης, τουναντίον μάλιστα.

Ωστόσο, ένας μυημένος στα μυστήρια της Ίσιδας ή του Μίθρα μπορεί να αισθανόταν ανώτερος στη θέα ενός αμύητου, δεν θα διανοείτο όμως ποτέ να παρουσιάσει τους δικούς του θεούς ως μοναδικούς και ανώτερους ή να καταδικάσει τη λατρεία των άλλων ως ειδωλολατρία ή βλασφημία. Αυτό ήταν άλλο ένα θλιβερό και αποκλειστικό προνόμιο των μονοθεϊστών Εβραίων, οι οποίοι πυροδότησαν έτσι τους πρώτους θρησκευτικούς πολέμους στην Ιστορία! (Υπήρξαν φυσικά και στον πολυθεϊσμό πόλεμοι με θρησκευτική χροιά: οι τέσσερις Ιεροί Πόλεμοι στην αρχαία Ελλάδα, που αποσκοπούσαν στον πολιτικό και οικονομικό έλεγχο διαφόρων δημοφιλών μαντείων, οι πόλεμοι των Αζτέκων για τη σύλληψη αιχμαλώτων που θα θυσιάζονταν στους αιμοχαρείς θεούς τους, κ.ά. Σε καμία όμως περίπτωση δεν γίνονταν πόλεμοι για το ποιος ήταν ο Μοναδικός και Αληθινός Θεός και για το τι ακριβώς είπε ή δεν είπε!).

Έτσι, ο καλλιεργημένος Εθνικός της εποχής του Καίσαρα ήταν ένας περιηγητής ανάμεσα σε αμέτρητες θρησκευτικές λατρείες και πρακτικές, και είτε αναζητούσε την κρυμμένη και βαθύτερη ομοιότητά τους, είτε απολάμβανε την πολύχρωμη ποικιλία τους. Η ίδια η ζωή του, ως πολίτη, χαρακτηριζόταν από μια σαφή διάκριση ανάμεσα στη Θρησκεία και τη Φιλοσοφία: οι τελετές της πρώτης ενσάρκωναν την πολιτική νομιμότητα και τις οικογενειακές και κοινωνικές παραδόσεις, και η δεύτερη απαντούσε σε όλα τα ερωτήματα του μορφωμένου ανθρώπου, σχετικά με τον τρόπο ζωής και με τη φύση του Κόσμου, αποτελούσε ένα πεδίο ελεύθερης έρευνας.

Γενικά, στην αρχαιότητα υπήρχε μια ενστικτώδης και βαθιά σοφία, ως προς την ανεξίθρησκη αντιμετώπιση του Θείου: δεδομένου ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί θεοί και δεν γνωρίζουμε ποιος είναι ο αληθινός, ας τους λατρεύουμε όλους!

Αυτή όμως η ειδυλλιακή και ειρηνική ατμόσφαιρα έμελλε να αλλάξει άρδην, με την επέλαση του εκλεκτικού, κτητικού, ζηλόφθονου, μισαλλόδοξου, εκδικητικού, και αιματοβαμμένου Μοναδικού Θεού: του τρομερού Γιαχβέ των Εβραίων!

Οι Ειρηνικοί Ανατολικοί Ενοθεϊσμοί:

Όπως είδαμε προηγουμένως, μια πιο ήπια και πρόδρομη μορφή του μονοθεϊσμού αποτέλεσε ο ενοθεϊσμός, που επικράτησε κυρίως στην Ανατολή, σε τρεις βασικές εκδοχές, τις οποίες θα παρουσιάσουμε εν συντομία.

Ινδουισμός

Εμφανίστηκε στην Ινδία, περίπου το 2.000 π.κ.ε., και δεν αποδίδεται σε κάποιο συγκεκριμένο άτομο. Απλά, εκείνη την εποχή συγκεντρώθηκαν διάφορες διάσπαρτες δοξασίες που υπήρχαν, σε προφορική ή γραπτή μορφή, και συντάχτηκε το ιερό βιβλίο του Ινδουϊσμού, οι Βέδες, το οποίο λέει τα εξής: Στην αρχή ήταν το Ένα, το Αιώνιο, το Άπειρο, το Ασύλληπτο. Σε κάποια απροσδιόριστη χρονική στιγμή, το Ένα χωρίστηκε στα τρία (Τριμούρτι): στον δημιουργό του εκδηλωμένου Σύμπαντος (Βράχμα), στον συντηρητή του (Βισνού), και στον καταστροφέα του (Σίβα).

Η Έσχατη Απάντηση στο μυστήριο του Κόσμου βρίσκεται πέρα από τις ανθρώπινες αισθήσεις και τον νου, που συλλαμβάνουν μόνο τα φαινόμενα και ποτέ τη βαθύτερη ουσία. Η Αλήθεια βρίσκεται στον Βράχμα, δηλαδή στην ψυχή και την ουσία του Σύμπαντος. Το αντικειμενικό Σύμπαν (Βράχμα) και το υποκειμενικό Εγώ (Άτμα) στο βάθος ταυτίζονται. Η ανάμιξη της αντικειμενικής πραγματικότητας και της υποκειμενικής της βίωσης είναι το ζεύγος Βράχμα-Άτμα. Αυτή η αρμονική και διαλεκτική σχέση αντικειμένου-υποκειμένου είναι η υπέρτατη πραγματικότητα. Όταν η ανθρώπινη ψυχή γνωρίσει αυτή την πλήρη ταύτιση κι ενωθεί με το Βράχμα, περνάει στην αιωνιότητα και στη μακαριότητα. Η ευδαιμονική αυτή κατάσταση δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια αλλά μόνο να βιωθεί ατομικά.

Ο Κόσμος, σε περιοδικά χρονικά διαστήματα, καταστρέφεται και αναδημιουργείται. Ολόκληρο το Σύμπαν, μετά από παρέλευση μιας τεράστιας χρονικής περιόδου (Κάλπα), διαλύεται, οι ψυχές αποχωρίζονται από τον υλικό κόσμο και περιέρχονται σε κατάσταση ανεσταλμένης υπάρξεως. Στη συνέχεια, το Σύμπαν αναδημιουργείται και οι ψυχές, που βρίσκονταν σε αδράνεια μέχρι τότε, ενσωματώνονται ξανά στα φυτά, στα ζώα, στους ανθρώπους, στις κατώτερες θεότητες, και στους δαίμονες. Η Κάλπα χωρίζεται σε επί μέρους χρονικές περιόδους (Γιούγκα), στις οποίες εναλλάσσονται περίοδοι λαμπρών αναγεννήσεων και σκοτεινών μεσαιώνων.

Ο υλικός κόσμος είναι μια ψευδαίσθηση (Μάγια), ο Θεός βρίσκεται μέσα σε κάθε εκδηλωμένη ύπαρξη, η πραγματικότητα του Σύμπαντος είναι η μοναδική προβολή του Ατμάν, δηλαδή της Παγκόσμιας Ψυχής που αποτελεί την πηγή όλων των ψυχών και των ατομικών «εγώ» (Άτμα). Η υλική ζωή είναι διαβολική και σκιάζει την ενότητα Βράχμα-Άτμα. Κάθε ανθρώπινο ον πρέπει να επιδιώκει τη λύτρωση από τις παγίδες αυτού του κόσμου και να μη θεωρεί τίποτα σαν μόνιμο και δεδομένο, μέσα στον φθαρτό κόσμο της αστάθειας και της παροδικότητας. (Στον Ινδουϊσμό και τον Βουδισμό, η Κόλαση ουσιαστικά ταυτίζεται με τον κατώτερο κόσμο της ύλης).

Η ύπαρξή μας στον Κόσμο είναι αποτέλεσμα ενός αέναου κύκλου γεννήσεων, θανάτων, κι αναγεννήσεων (Σαμσάρα). Ο τεράστιος αυτός κύκλος της γέννησης και του θανάτου ταξιδεύει μέσα από μια ιεραρχία αναρίθμητων φυτών, ζώων, ανθρώπων (καθώς και πολλών άυλων οντοτήτων), με τελικό σκοπό την εξέλιξη της συνείδησης και την τελική ένωση της ψυχής με το Υπέρτατο Ένα. Κάθε μεγάλη εξελικτική γραμμή της ζωής διέπεται από έναν συγκεκριμένο νόμο (Ντάρμα). Η γέννηση στον κόσμο των ανθρώπων θεωρείται προνομιακή, επειδή το επίπεδο της συνείδησης είναι αρκετά υψηλό, και αυτό μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πνευματική εξέλιξη.

Η σύνθεση του ανθρώπου είναι επταπλή: υπάρχουν τέσσερα κατώτερα σώματα που διαλύονται, ύστερα από τον θάνατό του και τρία ανώτερα, που συνεχίζουν να υπάρχουν και μετά και τα οποία μετενσαρκώνονται. Οι προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η ψυχή αναγεννάται και μετενσαρκώνεται σε ανώτερα και κατώτερα όντα, εξαρτώνται αποκλειστικά από τις πράξεις του ανθρώπου (Κάρμα). Το Κάρμα προκαθορίζει το μέλλον, τη διάρκεια, και τον αριθμό των μετενσαρκώσεων.

Αντικειμενικός σκοπός της ύπαρξής μας πρέπει να είναι η απελευθέρωση από αυτόν τον οδυνηρό και αέναο κύκλο των μετενσαρκώσεων, και επιτυγχάνεται με τη γνώση της Αλήθειας και την ένωση Βράχμα-Άτμα, με τη βοήθεια ασκητικής ζωής και ηθικής βελτίωσης. Αυτή η ενότητα απελευθερώνει τον άνθρωπο από τον τροχό της Σαμσάρα και τον βυθίζει στο Συμπαντικό Ένα. Επίσης, σε τακτά χρονικά διαστήματα, όταν ενσκύπτουν στην ανθρωπότητα περίοδοι πνευματικού μεσαίωνα, ενσαρκώνονται οικειοθελώς κάποια ανώτερα και εξελιγμένα όντα (Αβατάρα), με σκοπό να του υπενθυμίσουν την Αλήθεια και τον βασικό σκοπό της ζωής του στη Γη, όπως είναι οι ιδρυτές των διαφόρων θρησκειών.

Βουδισμός

Εμφανίστηκε στην Ινδία, τον 7ο αιώνα π.κ.ε., με εμπνευστή του τον ευγενούς καταγωγής Γκαουτάμα Σιντάρτα (ο οποίος μετονομάστηκε σε Βούδας, δηλαδή φωτισμένος), και βασίζεται, σε μεγάλο μέρος, στον Ινδουισμό. Για τον Βούδα, το Σύμπαν είναι Αιώνιο, δίχως συγκεκριμένη αρχή και συγκεκριμένο τέλος. Η γένεση, η διάρκεια, και η διάλυση διαδέχονται η μία την άλλη, σε έναν αέναο κύκλο δημιουργίας και καταστροφής. Υπάρχουν τρία βασικά επίπεδα ύπαρξης: το άϋλο πεδίο (πνεύματα), το υλικό πεδίο (αιθέρια πλάσματα), και το πεδίο των επιθυμιών (υλικός κόσμος).

Ο κόσμος των επιθυμιών αποτελείται από

1) τα ουράνια πλάσματα (θεοί),
2) τους ανθρώπους,
3) τα φυτά και τα ζώα,
4) τα κολασμένα πλάσματα (διεφθαρμένοι άνθρωποι).

Η σύνθεση του ανθρώπου είναι πενταπλή (τα πέντε σκάντα):

1) η φυσική μορφή,
2) τα αισθήματα και οι εντυπώσεις,
3) η μορφοποίηση ιδεών,
4) οι διανοητικοί σχηματισμοί και οι διαθέσεις,
5) η συνειδητότητα και η γνώση.

Υπάρχει μια συνεχής εξέλιξη και αλληλεπίδραση όλων αυτών. Δεν υπάρχει αληθινή ύπαρξη, τα πάντα στην πραγματικότητα είναι εμφάνιση και παρουσία, δηλαδή κενό. Το κενό δεν είναι το τίποτα αλλά αυτό που είναι ανάμεσα στην ύπαρξη και την ανυπαρξία, ανάμεσα στην αιωνιότητα και την εκμηδένιση. Το κενό περικλείει τα πάντα, είναι ζωντανό επειδή δημιουργεί τις μορφές, είναι η Έσχατη Πραγματικότητα.

Η ζωή είναι ένας απέραντος ποταμός εξέλιξης και μεταμορφώσεων, γι’ αυτό ακριβώς προκαλεί θλίψη και πόνο στα όντα. Το ατομικό Εγώ είναι στην ουσία μια ψευδαίσθηση, επειδή στο βάθος όλα είναι Ένα. Όλα τα όντα υπόκεινται στον νόμο των διαδοχικών θανάτων και μετενσαρκώσεων (Κάρμα), κι αυτός είναι ο Υπέρτατος Νόμος (Ντάρμα). Η ζωή μοιάζει με τη φωτιά που καίει. Η σωτηρία επιτυγχάνεται με τη νέκρωση των επιθυμιών και των παθών.

Έτσι ο άνθρωπος φτάνει σε μια κατάσταση υπέρτατης γαλήνης και φώτισης (Νιρβάνα), και σώζεται από τον αέναο κύκλο των μετενσαρκώσεων.

Η μέθοδος της λύτρωσης περνάει από τα ακόλουθα οκτώ μονοπάτια (Οκταπλή Ατραπός):

1) ορθή πίστη,
2) ορθή κρίση,
3) ορθή ομιλία,
4) ορθά κίνητρα για κάθε πράξη,
5) ορθή τοποθέτηση απέναντι σε κάθε πράγμα και σε κάθε κατάσταση,
6) ορθή υπακοή στην εκτέλεση των καθηκόντων,
7) ορθή μνήμη, για τη δημιουργία διαχρονικής συνείδησης,
8 ) ορθό διαλογισμό, για να κρατηθεί το μυαλό στην Αιώνια Αλήθεια.

Η επίγεια ζωή θεωρείται ιερή επειδή είναι το μέσον για την εξατομίκευση της νόησης και για την πνευματική πρόοδο. Η αέναη εξέλιξη, που αποσκοπεί στην τελειοποίηση των μορφών, είναι το φυσικό και αιώνιο μέσον για να φτάσει η ανθρώπινη συνείδηση στη Νιρβάνα και στην Αθανασία.

Ταοϊσμός

Αποτελεί περισσότερο ένα φιλοσοφικό σύστημα παρά μια θρησκεία (με την αυστηρή έννοια του όρου). Εμφανίστηκε στην Κίνα, τον 7ο αιώνα π.κ.ε., με τον Λάο Τσε, που συνόψισε τις ιδέες του σε ένα σύντομο βιβλίο, το Τάο Τε Κινγκ. Να τι λέει ο Κινέζος σοφός: «Το Τάο δημιούργησε το Ένα. Το Ένα δημιούργησε το Δύο. Το δύο δημιούργησε το Τρία. Το Τρία δημιούργησε όλα τα όντα του κόσμου. Κάθε ον κουβαλάει στην πλάτη του το σκοτάδι και σφίγγει στην αγκαλιά του το φως.

Η αδιαφοροποίητη ανάσα αποτελεί την αρμονία του». Στην αρχή, λοιπόν, ήταν το Τάο, το Ασύλληπτο, το Άφατο, με την τριπλή υπόσταση: Τάι-Τσι (η πρωταρχική αιτία, η αρχική ενότητα-ολότητα), Τάι (ο δημιουργός του κοσμικού χορού), και Τάι-Χσου (το μέγα κενό, το μη-ον, η υπέρτατη και αυθύπαρκτη πραγματικότητα). Ύστερα το Τάο έγινε Ένα (η Δημιουργός Αρχή του Κόσμου), το Ένα έγινε Δύο (το Γιν και το Γιανγκ, οι δύο αντίθετες και συμπληρωματικές όψεις του Ενός), το Δύο έγινε Τρία (Ουρανός, Γη, Πνοή), και το Τρία δημιούργησε τα Δέκα Χιλιάδες Όντα.

«Τα πέντε χρώματα τυφλώνουν το μάτι. Οι πέντε τόνοι κουφαίνουν το αυτί. Οι πέντε γεύσεις φθείρουν τον ουρανίσκο. Το τρέξιμο και το κυνήγι αποβλακώνουν. Έτσι, ο Σοφός ασχολείται με την κοιλιά και όχι με το μάτι. Προτιμάει το εσωτερικό από το εξωτερικό». Ο σοφός άνθρωπος οφείλει, πρώτα απ’ όλα, να απορρίψει τις τρεις πεποιθήσεις που μας περιορίζουν και μας κάνουν να νοιώθουμε αποκομμένοι από το Σύμπαν: την πεποίθηση του αιτίου-αποτελέσματος, την αίσθηση του απόλυτου χρόνου, την αντίληψη ότι τα πράγματα γύρω μας είναι στερεά και χωρισμένα από κενό χώρο. Στην καθημερινή μας εμπειρία αντιλαμβανόμαστε τον Κόσμο σαν ένα τεράστιο δυαδικό σύστημα αντιθέτων.

Ο Ταοϊστής πιστεύει ότι αυτή η φαινομενική δυαδικότητα είναι οι δύο όψεις μιας βαθύτερης και ενιαίας πραγματικότητας, κι έτσι όλα είναι σχετικά, εφ’ όσον κάθε πράγμα περιέχει και το αντίθετό του. Γι αυτό αφήνεται ελεύθερα στη ρυθμική φύση του Κόσμου, επειδή τα φαινόμενα είναι η ταραγμένη επιφάνεια, κάτω από την οποία κρύβεται η ηρεμία και η ενότητα του Τάο. Υπάρχουν δύο τύποι δράσης που είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τον άνθρωπο: οι πράξεις που υπαγορεύονται από τις επιθυμίες και τους στόχους μας, και οι πράξεις που καθορίζονται από την προσωπική αντίληψη και τη θεωρία μας για τον Κόσμο.

Αυτές οι αντιλήψεις είναι πηγή σύγχυσης και αταξίας, και οδηγούν στην απώλεια του Τάο. Ο σοφός άνθρωπος πρέπει να είναι σαν το άδειο καλάμι: αφήνει τη ροή των γεγονότων της ζωής να κυλάει ανεμπόδιστη μέσα του, δίχως να επεμβαίνει. Η μη-δράση είναι η υπέρτατη αρετή του Ταοϊσμού.

Πίσω από κάθε διαίρεση υπάρχει κάτι αδιαίρετο, πίσω από κάθε συζήτηση υπάρχει κάτι που δεν συζητείται.

Ο Σοφός, αντιλαμβάνεται το σύνολο των πραγμάτων, ενώ οι άνθρωποι συγκρούονται για να επιβάλει ο καθένας τις δικές του απόψεις. Αυτό αποδεικνύει ότι κάθε άποψη είναι ελλιπής και μεροληπτική. Το Τάο που εξηγείται δεν είναι πλέον το Τάο, η διαλογική συζήτηση δεν προσεγγίζει την Αλήθεια, η καλή πρόθεση που επιμένει είναι ατελής, η καθαρή αγνότητα δεν κατακτάει τη καρδιά, το θάρρος που συνοδεύεται από σκληρότητα δεν αγγίζει τον σκοπό του. Όλα αυτά μοιάζουν με μια μάταιη προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου. Το να ξέρει κανείς ότι υπάρχουν πράγματα που δεν μπορεί να γνωρίσει είναι το απόγειο της γνώσης. Όποιος ξέρει ότι ο Λόγος είναι δίχως λέξεις, ότι το Τάο είναι δίχως όνομα, αυτός κατέχει όλους τους θησαυρούς του Ουρανού.

Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, οι ανατολικοί ενοθεϊσμοί, εξ αιτίας του γεγονότος ότι εμφανίστηκαν σε παλαιούς και υψηλού επιπέδου πολιτισμούς (Ινδία, Κίνα), εμπεριέχουν άκρως εκλεπτυσμένα και υψηλά νοήματα και έννοιες. Όλοι τους συμφωνούν ότι είναι ουσιαστικά αδύνατον να συλλάβει και να περιγράψει ο άνθρωπος το Υπέρτατο Ένα, επειδή είναι κάτι που τον υπερβαίνει. Η προσέγγιση ανώτερων πνευματικών καταστάσεων, που οδηγούν σε μια αχνή αντίληψη του, μπορεί να γίνει με τη βοήθεια κάποιων φωτισμένων ανθρώπων (Δασκάλων) και μέσα από την προσωπική πρακτική (διαλογισμός) και την εσωτερική εμπειρία του πιστού (φώτιση).

Ο άνθρωπος καθίσταται ο μοναδικός υπεύθυνος της ζωής και του πεπρωμένου του, δεν υπάρχει ένας ανώτατος και φοβερός Θεός, που κραδαίνει την πύρινη ρομφαία της Αιώνιας Τιμωρίας.

Δεδομένης της μετενσάρκωσης, κάθε ψυχή έχει πολλές ευκαιρίες να αφυπνιστεί και να πετύχει την τελική σωτηρία της. Όλοι οι ανατολικοί μονοθεϊσμοί είναι φιλειρηνικοί, διδάσκουν την πραότητα, την κατανόηση, την αγάπη, τον σεβασμό προς κάθε μορφή ζωής, δεδομένης της αντίληψης ότι όλα τα όντα είναι παγιδευμένα στην Κόλαση της ύλης, από την οποία πρέπει κάποτε να λυτρωθούν. Ως εκ τούτου, είναι ανεκτικοί προς τις άλλες θρησκείες, τις θεωρούν διαφορετικές προσεγγίσεις του Υπέρτατου Ενός, περισσότερο ή λιγότερο εξελιγμένες, αλλά σε καμία περίπτωση κατώτερες.

Η μισαλλοδοξία, ο προσηλυτισμός και οι θρησκευτικοί πόλεμοι είναι φαινόμενα άγνωστα στους ανατολικούς ενοθεϊσμούς, αποτελούν θλιβερή ιδιότητα των μονοθεϊσμών. (Ο Βουδισμός μάλιστα είναι τόσο ανεκτικός που δέχεται τη δυνατότητα να είναι κάποιος πιστός άλλης θρησκείας και ταυτόχρονα Βουδιστής!). Η μοναδική πρόσφατη εξαίρεση είναι οι συγκρούσεις Ινδουιστών και Μουσουλμάνων, στην Ινδία, αλλά αυτές είναι περιορισμένες και πυροδοτήθηκαν κυρίως από τον θρησκευτικό φανατισμό των οπαδών του Μωάμεθ. (Δυστυχώς, είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι η συνύπαρξη με φανατικούς και βίαιους οπαδούς μιας δογματικής θρησκείας – ή ιδεολογίας – καταλήγει να οδηγεί σε ανάλογες αντιδράσεις, για απλούς λόγους άμυνας, και την αντίθετη πλευρά, όσο ανεκτική και φιλειρηνική κι αν είναι αρχικά).

Εξ ίσου αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι, παρ’ όλο που ο Ινδουισμός και ο Βουδισμός συμπεριλαμβάνουν πολλές και διαφορετικές ερμηνευτικές τάσεις και σχολές («αιρέσεις») δεν έχουν καταγραφεί ιστορικά αιματηρές αντιπαραθέσεις μεταξύ τους, για τη διεκδίκηση της Μοναδικής Δογματικής Αλήθειας.

Επίσης, πολλές από τις σύγχρονες επιστημονικές ανακαλύψεις και θεωρίες συνηγορούν υπέρ των ανατολικών ενοθεϊσμών: σε ένα βαθύτερο επίπεδο όλα συνδέονται (η πανταχού παρούσα ενέργεια της Φυσικής, που εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους), υπάρχει περιοδική δημιουργία και καταστροφή του υλικού Σύμπαντος (η διάδοχη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης), ο υλικός κόσμος είναι ψευδαίσθηση, το κενό δεν είναι κενό αλλά ένας χώρος πλήρης δημιουργικών δυνατοτήτων (Κβαντική Φυσική), κλπ. Πολλοί ανοιχτόμυαλοι επιστήμονες έχουν αναλάβει τελευταία το εγχείρημα της ενοποίησης της σύγχρονης Επιστήμης και των ανατολικών ενοθεϊσμών.

Η Φονική Λαίλαπα του Μονοθεϊσμού:

Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τους τρεις μονοθεϊσμούς, παρουσιάζοντας με συνοπτικό τρόπο τις θρησκευτικές κοσμοθεωρίες τους. Οι πιθανές ενστάσεις που θα εκφραστούν θα απορρέουν από το απλό γεγονός ότι σε κάθε μία περίπτωση (και κυρίως στον Χριστιανισμό) υπάρχουν πολλοί τρόποι ερμηνείας των Θεϊκών Λόγων, ο καθένας από τους οποίους διεκδικεί τη Μοναδική Αλήθεια, και έχουν ελάχιστη και καθαρά ενδοθρησκευτική σημασία. Το ζητούμενο εδώ είναι η περιληπτική και γενική παρουσίαση της βασικής τους κοσμοθεωρίας.

Ιουδαϊσμός

Γύρω στο 1.500 π.κ.ε., η 18η αιγυπτιακή δυναστεία εξεδίωξε από τη χώρα τους σημιτικής καταγωγής Υξώς, οι οποίοι κυβερνούσαν επί διακόσια χρόνια τη χώρα, ως στρατιωτική αριστοκρατία. Όταν οι κατακτητές έφυγαν, έμειναν πίσω κάποιες φυλές βοσκών και πλιατσικολόγων ομοφύλων τους, οι οποίοι τους ακολουθούσαν στις εκστρατείες τους. Νοιώθοντας επισφαλείς, μετά από την αποχώρηση των κατακτητών και προστατών τους, και υποδεέστεροι μπροστά στο μεγαλείο του αιγυπτιακού πολιτισμού, έπρεπε να βρουν μια κοινή συνισταμένη που θα τους ένωνε και θα τους έκανε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά εκείνο το αντίπαλο δέος, να γίνουν, από ένα συνονθύλευμα διαφορετικών ημιβάρβαρων φυλών, ένα ενιαίο και εκλεκτό έθνος.

Το ποθητό αποτέλεσμα θα επιτυγχανόταν με τη δημιουργία μιας ανάλογης εκλεκτής θρησκείας. Το εγχείρημα ανέλαβαν οι διάφοροι επονομαζόμενοι «Γενάρχες του Ισραήλ» (Αβραάμ, Μωϋσής, κ.ά.), η υπόσταση των οποίων τρεμοσβήνει ανάμεσα στον μύθο και την ιστορική πραγματικότητα, και οι οποίοι είχαν το προνόμιο να συνομιλούν με τον Θεό, να παίρνουν απ’ ευθείας οδηγίες και εντολές από εκείνον.

Η μονοθεϊστική θρησκεία που δημιούργησαν, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους, μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:

Υπάρχει Ένας και Μοναδικός Θεός (Γιαχβέ), ο οποίος δημιούργησε τον Κόσμο και όλα όσα είναι μέσα του. Σε μια πρώτη φάση οι πρόγονοι των ανθρώπων, οι Πρωτόπλαστοι Αδάμ και Εύα, ζούσαν σε μια ειδυλλιακή και παραδείσια κατάσταση, στον Κήπο της Εδέμ (ή Παράδεισο), όπου δεν υπήρχε ούτε το Κακό ούτε ο θάνατος. Σε κάποια στιγμή ο αντίπαλος του καλού Θεού, ο κακός εκπεσών άγγελος Σατανάς, τους έβαλε σε πειρασμό προκαλώντας τους να φάνε τον απαγορευμένο καρπό από το Δέντρο της Γνώσης.

Ο Θεός, εξοργισμένος, τους εξεδίωξε από τον Παράδεισο, τους έβαλε σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί το Κακό, τους έκανε βιολογικά θνητούς, και καταράστηκε όλους τους απογόνους τους, που φέρουν εκ γενετής το στίγμα εκείνου του Προπατορικού Αμαρτήματος. Ωστόσο, μέσα σε αυτούς τους απογόνους του υπάρχει ένας εκλεκτός λαός, οι Εβραίοι, οι οποίοι έχουν την αποστολή να διατηρήσουν και να διαδώσουν τον περιούσιο Λόγο Του. Σε κάποια στιγμή, στο μέλλον, ο Θεός θα στείλει έναν εκπρόσωπό του, τον Μεσσία, θα γίνει ανάσταση νεκρών και η Τελική Κρίση όλων των ανθρώπων, και όσοι πίστεψαν σε Αυτόν και έζησαν σύμφωνα με τις εντολές Του θα ανταμειφθούν, ενώ όλοι οι άπιστοι και οι παραβάτες θα καταδικαστούν στην Αιώνια Τιμωρία.

Από εκεί και πέρα, όλη η Καινή Διαθήκη είναι η ιστορία του εκλεκτού λαού του Ισραήλ και των αμέτρητων θεϊκών δεινών, από τα οποία δεν απαλλάσσεται ούτε ο ίδιος, μια ιστορία γεμάτη από περιστατικά θεϊκής εκδικητικότητας, φθόνου, αιμομιξιών, πλημμύρων, πολέμων, καμένων πόλεων, και άλλων παρόμοιων ανεκδιήγητων πράξεων! Και μέσα σε όλα αυτά κυριαρχεί η περιγραφή της εικόνας ενός Αγαθού, Σοφού, και Δίκαιου Θεού! Φανταστείτε, δηλαδή, και να μην ήταν τέτοιος!

Μοιραίο αποτέλεσμα όλων αυτών των ιδεών περί Ενός Θεού και του εκλεκτού λαού Του ήταν η αλαζονεία και ο φανατισμός των Εβραίων, οι οποίοι απέρριπταν τους θεούς όλων των άλλων λαών, θεωρώντας τους δαιμονικούς, βλάσφημους, ειδωλολατρικούς, κλπ., και τους πιστούς τους κατώτερους, αποτελώντας την προκλητική εξαίρεση στη μέχρι τότε επικρατούσα γενική θρησκευτική ανεκτικότητα. Ο ίδιος ο Γιαχβέ παρεμβαίνει για να δικαιολογήσει τους Εβραίους, όταν, την περίοδο που εγκαθίστανται στη Γη της Επαγγελίας, εξοντώνουν έναν αριθμό εθνών που κατονομάζονται ρητά στην Πεντάτευχο: Χετταίοι, Αμορραίοι, Φερεζαίοι, Χαναναίοι, Γεργεσαίοι, Ευαίοι, Ιεβουσαίοι.

Απέναντι στους λαούς αυτούς ο Γιαχβέ επιβάλλει το ανάθεμα, την απαγόρευση των μικτών γάμων, απορρίπτει κάθε έλεος, προτρέπει στην καταστροφή των βωμών τους, των μνημείων τους, νομιμοποιεί τις γενοκτονίες για τον απλό λόγο ότι οι Εβραίοι είναι ο εκλεκτός λαός, επιλεγμένος από τον Θεό εναντίον όλων των άλλων (Δευτερονόμιο, ζ 6). Στο εξής, κάθε προσπάθεια συνύπαρξης με άλλους διαφορετικούς θεούς ήταν εκ προοιμίου καταδικασμένη. Στην ελληνιστική περίοδο υπήρχαν συνεχώς αντιδράσεις και εξεγέρσεις των Εβραίων ενάντια στην υπάρχουσα ατμόσφαιρα ανεξιθρησκίας, και τότε δημιουργήθηκε και ο μύθος των «θρησκευτικών αντιστασιακών» τους, των Μακκαβαίων.

Στη ρωμαϊκή περίοδο επικρατούσε η ίδια κατάσταση, και ο εβραϊκός λαός ήταν ο μόνος που επιδιδόταν σε συνεχείς εξεγέρσεις για καθαρά θρησκευτικούς λόγους, με αποκορύφωμα το ολοκαύτωμα της Μασάντα (73 π.Χ.), όπου 900 πολιορκημένοι Εβραίοι ζηλωτές αυτοκτόνησαν για να μην πέσουν στα χέρια των Ρωμαίων, γεγονός πρωτοφανές για την εποχή! Προφανές αίτημα των «εκλεκτών του Θεού» ήταν να μην υποταγεί ο Γιαχβέ στη Ρώμη, αλλά η Ρώμη στον Γιαχβέ! Στη συνέχεια, αυτό το αντιδραστικό θρησκευτικό τους μένος υποχωρεί, για αρκετούς αιώνες, αλλά επανεμφανίζεται ωστόσο ανανεωμένο στην εποχή μας, με την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, το 1948.

Ακολουθούν εξήντα χρόνια ατελείωτων και συνεχιζόμενων πολέμων, βασική αιτία των οποίων είναι η ιδέα της θρησκευτικής και φυλετικής «ανωτερότητας» των Εβραίων, η αντίληψη ότι δεν μπορούν να συνυπάρξουν με έναν «κατώτερο» και άπιστο λαό, τους Παλαιστίνιους. Δυστυχώς, λοιπόν, η μεγάλη συνεισφορά των Εβραίων στην ανθρωπότητα δεν ήταν ο μονοθεϊσμός (μια σκληρή εκδοχή του πιο ήπιου και προγενέστερου ενοθεϊσμού), αλλά οι θρησκευτικές διαμάχες και οι πόλεμοι που απορρέουν από αυτή τη συγκεκριμένη αντίληψη της έννοιας του Θεού.

Τη σκυτάλη αυτού του κακού, την παρέδωσε στη συνέχεια ο Ιουδαϊσμός στον Χριστιανισμό, ο οποίος διέπρεψε ακόμη περισσότερο σε μισαλλοδοξία, και για ένα χρονικό διάστημα σχεδόν είκοσι αιώνων!.

Χριστιανισμός

Για το πρόσωπο του Χριστού, που έζησε πριν από 2.000 χρόνια, εκφράζονται αμφιβολίες ακόμη και ως προς την ιστορική του υπόσταση. Ως προς αυτά που δίδασκε, υπάρχει ακόμη μεγαλύτερο μυστήριο: Από τα διάφορα Ευαγγέλια, που γράφτηκαν όλα σε μεταγενέστερες εποχές, γίνονται αποδεκτά από την Εκκλησία μόνο τέσσερα (Μάρκου, Λουκά, Ματθαίου, Ιωάννη), ενώ όλα τα άλλα απορρίπτονται και αποκρύπτονται.

Αλλά ακόμη και αυτά περιέχουν συχνά πληροφορίες αντιφατικές και αντικρουόμενες μεταξύ τους. Επίσης, σύγχρονες έρευνες αποδεικνύουν ότι η πρωτοχριστιανική λατρεία ελάχιστη σχέση έχει με αυτά που πρεσβεύουν σήμερα οι κυριότερες χριστιανικές Εκκλησίες, ότι το μεγαλύτερο μέρος της είναι μεταγενέστερες προσθήκες και ερμηνείες των εκάστοτε Πατέρων και αποφάσεις των διαφόρων Οικουμενικών Συνόδων. Σε αυτό το γενικώς αποδεκτό μέρος του σύγχρονου Χριστιανισμού θα βασιστούμε, για να σκιαγραφήσουμε μια σύντομη εικόνα του.

Ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε στην Παλαιστίνη από θνητή γυναίκα (Παρθένος Μαρία) αλλά με θεϊκή παρέμβαση, και θεωρήθηκε ότι ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας των Εβραίων, ο Υιός του Θεού, που ήρθε να κηρύξει ξανά τον Λόγο Του, σε μια περίοδο παρακμής για την ανθρωπότητα. Απόδειξη της θεϊκής του ιδιότητας ήταν τα διάφορα θαύματα που έκανε και κυρίως η ανάσταση που ακολούθησε τη σταύρωσή του. Αποστολή των πιστών του ήταν η σύμφωνα με τις εντολές του ευσεβής ζωή (με σκοπό τη μεταθανάτια σωτηρία τους), και η διάδοση του Λόγου Του (έτσι ώστε να πιστέψουν και να σωθούν και οι άπιστοι οπαδοί των άλλων θρησκειών). Ένας βασικός τρόπος σωτηρίας για τον πιστό, όσο αμαρτωλός κι αν είναι, αποτελεί η πράξη της ειλικρινούς μετάνοιας.

Η θρησκεία που ίδρυσε ήταν η συνέχεια του Ιουδαϊσμού (ο ίδιος έλεγε ότι δεν ήρθε για να καταλύσει τις Γραφές αλλά για να τις συμπληρώσει). Οι Εβραίοι όμως που δεν τον πίστεψαν, λόγω του γνωστού τους φανατισμού (ακόμη περιμένουν τον Μεσσία τους!), συνέβαλαν στη σύλληψη και στη Σταύρωσή του από τους Ρωμαίους. Μετά από πολλά χρόνια, θα επιστρέψει στη γη, για να κρίνει τις ψυχές όλων των ανθρώπων, ζωντανών και νεκρών (Δευτέρα Παρουσία), για να τιμωρήσει τους κακούς, στέλνοντάς τους στην αιώνια τιμωρία της Κόλασης, και να εγκαταστήσει ξανά την παραδείσια Βασιλεία των Ουρανών για τους καλούς.

(Το παράδοξο εδώ είναι ότι ενώ οι Χριστιανοί διδάσκονται ουσιαστικά, στην Παλαιά Διαθήκη, τη θρησκεία των Εβραίων, παράλληλα μαθαίνουν να τους μισούν, επειδή ήταν οι κύριοι υπεύθυνοι για τον μαρτυρικό θάνατό του Ιησού!).

Επίσης, μια βασική καινοτομία του Χριστιανισμού, σε σχέση με τον Ιουδαϊσμό ήταν η ιδέα της Τριαδικότητας του Θεού (Πατήρ, Υιός, και Άγιο Πνεύμα).

Εδώ, πρέπει να προσθέσουμε ότι ορισμένοι θρησκειολόγοι ισχυρίζονται πως, τόσο ο πρώιμος Ιουδαϊσμός όσο και ο πρώιμος Χριστιανισμός, δεν αναφέρονται στην ύπαρξη της άφθαρτης εκείνης ουσίας (πνεύμα, ψυχή) που συναντάται στις θρησκείες όλων των λαών (πολυθεϊστικές και ενοθεϊστικές). Αυτή εμφανίστηκε μεταγενέστερα, στην ελληνιστική εποχή, όταν οι δύο αυτοί μονοθεϊσμοί ήρθαν σε επαφή με το ελληνικό πνεύμα και επηρεάστηκαν από αυτό. Αυτό δείχνει, επομένως, και τον πρωταρχικό ανθρωπομορφικό πρωτογονισμό που περιείχαν, τουλάχιστον στην αρχική περίοδο της εμφάνισής τους.

Η νέα θρησκεία του Χριστού διαδόθηκε αρκετά γρήγορα, σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, χάρη στη δράση ενός χαρισματικού ατόμου, που θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους προπαγανδιστές όλων των εποχών, του Απόστολου Παύλου. Εξ αιτίας μιας φράσης που αποδίδεται στον Ιησού, όταν πήγαν να τον συναντήσουν κάποιοι Έλληνες («ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου»), ο Χριστιανισμός απέκτησε τον δικό του εκλεκτό λαό, τους Έλληνες, οι οποίοι πρεσβεύουν επί πλέον ότι η δική τους εκδοχή του Χριστιανισμού, η Ορθοδοξία, είναι η μοναδική αληθινή.

Οι τρεις κυρίαρχες εκδοχές του Χριστιανισμού σήμερα είναι ο Καθολικισμός (που είναι και ο πολυπληθέστερος), ο Προτεσταντισμός, και η Ορθοδοξία, και οι οποίοι, εκτός από τον βασικό αγώνα που έχουν αναλάβει κατά των λοιπών «απίστων», πολεμούν και μεταξύ τους για το τρόπαιο της Μοναδικής Αλήθειας!

Το θρησκευτικό κακό με τον Χριστιανισμό θέριεψε ακόμη περισσότερο, κυρίως για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι η μέχρι τότε ιουδαϊκή θρησκευτική αντίληψη φύλαγε ζηλόφθονα τον Έναν και Μοναδικό Θεό για τον «εκλεκτό λαό» του, τους Εβραίους, δεν ασκούσε καθόλου τον προσηλυτισμό, αντιθέτως τον απέφευγε: ήταν φύσει αδύνατον ένας μη-Εβραίος να γίνει Ιουδαίος. Οι Χριστιανοί, επιθυμώντας να διαδώσουν την αλήθεια τους σε όσους περισσότερους ανθρώπους γινόταν, ξεκίνησαν έναν άνευ προηγουμένου στην Ιστορία αγώνα προσηλυτισμού.

Και δυστυχώς πέτυχαν, κάνοντας τον Χριστιανισμό να είναι σήμερα η θρησκεία με τους περισσότερους οπαδούς στον πλανήτη, και παράλληλα η πιο φονική! Το δεύτερο κακό είναι ότι η πληθώρα των Ευαγγελίων, οι αντιφάσεις και οι ασάφειες που περιέχουν, δημιούργησαν και πληθώρα διαφορετικών ερμηνειών, με μικρές ή μεγάλες μεταξύ τους αντιθέσεις και αποκλίσεις. Όταν η Χριστιανική Εκκλησία οργανώθηκε, οι εκπρόσωποί της, μέσα από τις Οικουμενικές Συνόδους και άλλα θεσμικά όργανα, άρχισαν να αποφαίνονται για το τι ήταν θεολογικά σωστό και τι λάθος.

Αποτέλεσμα ήταν η εμφάνιση άλλης μιας παγκόσμιας, μέχρι τότε, πρωτοτυπίας, των αιρέσεων και των ενδοθρησκευτικών συγκρούσεων. (Διαφορετικές τάσεις υπήρχαν –και υπάρχουν– και στον Ιουδαϊσμό, αλλά τουλάχιστον δεν αποτέλεσαν ποτέ αιτία διώξεων και σφαγών. Στον Μωαμεθανισμό περιορίζονται μεταξύ των δύο βασικών τάσεων, εκείνες των Σουνιτών και των Σιϊτών). Έτσι, οι πρώτες διώξεις που ξεκίνησε ο Χριστιανισμός ήταν εσωτερικές, εναντίον όλων εκείνων των οπαδών του που «ερμήνευαν με λάθος τρόπο τις Ιερές Γραφές»!

Να μερικά από τα… φλέγοντα δογματικά ερωτήματα που τους απασχόλησαν (και ορισμένα συνεχίζουν να τους απασχολούν): αν ο Υιός του Θεού είναι ομοούσιος του Πατρός ή όχι, αν η φύση του ενσαρκωμένου Χριστού ήταν μόνο θεϊκή ή ταυτόχρονα θεϊκή και ανθρώπινη, αν το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται μόνον εκ του Πατρός ή και εκ του Υιού, αν ο Χριστός επισκέφθηκε τον Κάτω Κόσμο πριν ή μετά από τη σταύρωσή του, κλπ., κλπ! Χριστιανοί Ορθόδοξοι Καθολικώς Διαμαρτυρόμενοι!

Οι Ρωμαίοι, που είχαν να αντιμετωπίσουν μέχρι τότε μόνο τον εβραϊκό φανατισμό, ήρθαν αντιμέτωποι με ένα νέο κύμα θρησκευτικής απολυτότητας: τους Χριστιανούς. Κι εδώ το πρόβλημα πάλι δεν ήταν η νέα θρησκεία, αλλά το γεγονός ότι αυτή απέρριπτε όλες τις υπόλοιπες! Όταν λοιπόν, σε μια κοινωνία ανεξιθρησκίας, δέχονται τη δική σου πίστη αλλά εσύ επιμένεις ότι αυτή είναι η μοναδική αληθινή και όλες οι άλλες είναι ψεύτικες, ειδωλολατρικές, και βλάσφημες, επόμενο είναι να προκαλέσεις και τις ανάλογες αντιδράσεις.

Έτσι, ενώ σε μια πρώτη φάση ο Χριστιανισμός έγινε αποδεκτός στη Ρώμη, στη συνέχεια οι αυτοκράτορες στράφηκαν εναντίον του. Γι’ αυτούς τους περίφημους και πολυδιαφημισμένους ρωμαϊκούς «θρησκευτικούς διωγμούς κατά των Χριστιανών», κύριοι υπεύθυνοι ήταν οι ίδιοι οι Χριστιανοί! Φυσικά, στο τέλος οι Ρωμαίοι, όταν είδαν ότι η πλημμυρίδα της νέας θρησκείας θα επικρατούσε ούτως ή άλλως, σοφά σκεπτόμενοι, την αποδέχτηκαν.

Το 313 μ.κ.ε. εξεδόθη το Διάταγμα των Μεδιολάνων, για τη θρησκευτική ειρήνη στην Αυτοκρατορία, και το 380 μ.κ.ε. ο Θεοδόσιος τον έχρισε επίσημη θρησκεία του Κράτους. (Εδώ πρέπει να πούμε ότι αυτό συνέβη επειδή οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες ανακάλυψαν ότι εξυπηρετούσε και τους ίδιους, σε πολιτικό επίπεδο: ένας Θεός στον ουρανό, κι ένας Αυτοκράτορας στη Γη –υπό τις ευλογίες της Εκκλησίας!). Φυσικά ακολούθησαν, αντιστρόφως πλέον, και οι ανάλογοι αιματηροί διωγμοί για την επιβολή της νέας θρησκείας, οι καταστροφές αρχαίων ναών, η απαγόρευση των Ολυμπιακών Αγώνων, η προσπάθεια υποβάθμισης του αρχαιοελληνικού πνευματικού πολιτισμού, κλπ.

Αυτό ήταν και το τέλος της Χρυσής Εποχής των πολλών θεών και της ανεξιθρησκίας.

Στο εξής, και με την έλευση του τρίτου φονικού κύματος, του Μωαμεθανισμού, οι θρησκευτικοί πόλεμοι θα αποτελούσαν ένα τεράστιο και αιματηρό κεφάλαιο της ήδη ταλαίπωρης ανθρωπότητας. Η Χριστιανική συνεισφορά σε αυτό είναι η μεγαλύτερη, ξεκινώντας από τις εσωτερικές διαμάχες κατά ποικίλων «αιρετικών» (πρωτοχριστιανικές αιρέσεις, Εικονομαχία, σχίσμα των Εκκλησιών, Μεταρρύθμιση, Αντιμεταρρύθμιση, Ιερά Εξέταση) και καταλήγοντας σε βίαιους και αιματηρούς προσηλυτισμούς (προκολομβιανοί λαοί της Νοτίου Αμερικής), σε ανοιχτούς πολέμους (Σταυροφορίες και άλλοι πόλεμοι κατά των μωαμεθανών Αράβων, Τριακονταετής Πόλεμος, ευρωπαϊκοί αποικιακοί πόλεμοι, πόλεμος της Βοσνίας), και σε ανταρτοπόλεμους.

Η πιο θλιβερή περίπτωση αυτής της κατηγορίας είναι η ανοιχτή πληγή του ιρλανδικού προβλήματος: σε μια χώρα με εθνικά αμιγή πληθυσμό, οι κάτοικοι ενός τμήματός της, που κατέχεται από τους Άγγλους (Βόρεια Ιρλανδία), αρνούνται την ένωση με τη μητέρα-πατρίδα επειδή έχουν στην πλειοψηφία τους την ίδια θρησκεία με τους κατακτητές (Αγγλικανοί Προτεστάντες), ενώ όλοι οι υπόλοιποι είναι Καθολικοί! Κανείς φανατικός Χριστιανός δεν φαίνεται να σκέφτηκε ότι, με όλες αυτές τις απάνθρωπες πρακτικές, αναιρεί τον Απόστολο της Αγάπης, τον ίδιο τον Ιησού Χριστό, μια από τις βασικές εντολές του οποίου ήταν «Αγαπάτε αλλήλους»! Αλλά, όπως είναι γνωστό, η τυφλή πίστη (σε οποιαδήποτε θρησκεία ή ιδεολογία) προϋποθέτει την παντελή απουσία της λογικής!

Μωαμεθανισμός

Ο Μωάμεθ γεννήθηκε στη Μέκκα, το 570 μ.κ.ε., σε μια εποχή που οι Άραβες ήταν διαιρεμένοι σε πολλές, διαφορετικές, και αλλόθρησκες φυλές, που πολεμούσαν συχνά μεταξύ τους. Ήταν ένας επιτυχημένος έμπορος όταν, στα σαράντα του χρόνια, αποσύρθηκε σε μια σπηλιά όπου, εν μέσω νηστειών και προσευχών, δεν άργησε να πέσει σε θρησκευτική έκσταση και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ του ανήγγειλε ότι ήταν ο νέος (και τελευταίος) θεϊκός Προφήτης. Άρχισε να κηρύττει τη νέα θρησκεία, η οποία καταγράφηκε στο Ιερό Βιβλίο των Μωαμεθανών, το Κοράνι, που αναλύει τις βουλές του Θεού (Αλλάχ).

Η νέα θρησκεία βασιζόταν εν πολλοίς στον Ιουδαιοχριστιανισμό. Ο Αλλάχ είναι ο Ένας και Μοναδικός Θεός, δημιουργός των πάντων. Ο Μωάμεθ θεωρείται ο τελευταίος μιας σειράς Προφητών (Μωϋσής, Αβραάμ, Ισαάκ, Νώε, Ιησούς, κ.ά.), και το μήνυμά του συμπληρώνει, αλλά ταυτόχρονα ακυρώνει, τις προφητείες όλων των άλλων. Ο Μωαμεθανισμός πιστεύει στην ύπαρξη της ψυχής, στους αγγέλους, στον Σατανά, στα διάφορα Ιερά Βιβλία των άλλων ενο/μονοθεϊστικών θρησκειών (Ινδουισμός, Ζωροαστρισμός, Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός), σε διάφορους Προφήτες (με εξέχοντες εκείνους του Ιουδαιοχριστιανισμού), στην Έσχατη Μέρα της Κρίσεως.

Η Αγία Τριάδα και το Προπατορικό Αμάρτημα απορρίπτονται (ο Θεός συγχώρεσε τους Πρωτόπλαστους που παράκουσαν την εντολή Του). Ο άνθρωπος θεωρείται το επιστέγασμα της Θεϊκής Δημιουργίας, το ευγενέστερο όλων των όντων. Ολόκληρη η Φύση έγινε για να τον υπηρετεί κι εκείνος με τη σειρά του για να υπηρετεί τον Θεό. (Αυτές οι δύο ανθρωποκεντρικές αντιλήψεις, που αποδείχτηκαν καταστροφικές για ολόκληρη την υπόλοιπη Φύση, υπάρχουν και στους δύο προγενέστερους μονοθεϊσμούς, σε αντίθεση με τους ανατολικούς ενοθεϊσμούς, που διδάσκουν τον σεβασμό προς κάθε είδος ζωής). Ο σωστός τρόπος ζωής και η μετάνοια μπορούν να οδηγήσουν στη σωτηρία της ψυχής. Την Έσχατη Μέρα οι πιστοί των διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων θα κριθούν σύμφωνα με τα δικά τους Ιερά Βιβλία.

Παρ’ όλο που στη θεωρία ο μωαμεθανισμός φαίνεται ο πλέον ανεκτικός από τους τρεις μονοθεϊσμούς, στην πράξη αποδείχτηκε εξ ίσου απόλυτος και φονικός, διαδίδοντας τη νέα πίστη δια πυρός και σιδήρου. (Εξ άλλου, Ισλάμ, στα αραβικά, σημαίνει «υποταγή στον Θεό»). Συνοπτικά, είναι υπεύθυνος για τους πρώτους ενδοαραβικούς πολέμους καθυπόταξης και προσηλυτισμού, για τους διαφόρους παλαιότερους πολέμους κατά των Χριστιανών, καθώς και για πολλούς σύγχρονους, εμφύλιους και μη (Παλαιστίνη, Αλγερία, Βοσνία, Αφγανιστάν, Σουδάν, Ιράκ, κλπ.).

Επίσης, οι ζηλωτές ηγέτες του δεν διστάζουν να κηρύσσουν Ιερούς Πολέμους (τζιχάντ) κατά της Χριστιανικής Δύσης, να εκδίδουν παγκόσμιες επικηρύξεις κατά οποιουδήποτε τολμάει να εκφραστεί επικριτικά για τη θρησκεία τους (περίπτωση του Ινδο-Άγγλου συγγραφέα Σάλμαν Ράσντι,), να απειλούν όσους τολμούν να απεικονίσουν τον Μωάμεθ (περίπτωση της δανέζικης εφημερίδας Jyllands-Posten), να ωθούν οπαδούς τους στη δολοφονία βλάσφημων (περίπτωση του Ολλανδού σκηνοθέτη Τέο Βαν Γκογκ)!

Η αντίληψη ότι όσοι Μωαμεθανοί πεθαίνουν για την πίστη τους θα πάνε στον Παράδεισο και θα ανταμειφθούν πλουσιοπάροχα, οδήγησε στο να μετατραπεί σήμερα ο πλανήτης σε ένα απέραντο ναρκοπέδιο, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαρκώς και παντού ο κίνδυνος να ανατιναχτεί κάποιος φανατικός Μουσουλμάνος, ζωσμένος με εκρηκτικά, προκαλώντας εκατόμβη νεκρών. Ο θάνατός σου, ο Παράδεισός μου! (Φυσικά, γι’ αυτό ευθύνεται και η αλαζονεία και οι διαρκείς επεμβάσεις σε μουσουλμανικές χώρες των Δυτικών Χριστιανών, και κυρίως των Αμερικανών).

Οι αβραμικοί μονοθεϊσμοί, σε αντίθεση με τους ανατολικούς ενοθεϊσμούς, δεδομένου ότι εμφανίστηκαν σε λαούς με αρχικά χαμηλό πολιτιστικό υπόβαθρο (Εβραίοι, Άραβες, κατώτερα κοινωνικά στρώματα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), αποτελούν μια χονδροειδή και βίαιη εκδοχή του ενοθεϊσμού, επειδή όλοι εκείνοι οι αμόρφωτοι άνθρωποι θα αδυνατούσαν παντελώς να κατανοήσουν ανώτερες και πολύπλοκες μεταφυσικές έννοιες, όπως εκείνες που αναλύονται στον Ινδουισμό, στον Βουδισμό, και στον Ταοϊσμό.

Πιθανό αποτέλεσμα αυτής της κατωτερότητας που αισθάνονταν όλοι εκείνοι οι άνθρωποι, ήταν να προτείνουν το αντιστάθμισμα της ανωτερότητας της θρησκείας τους, τον Έναν, Μοναδικό, και Αληθινό Θεό, με όλα τα γνωστά και καταστροφικά αποτελέσματα. Όταν ο μοναδικός Θεός στον οποίο πιστεύεις είναι ένας σκληρός και αδυσώπητος τιμωρός, τότε πιο εύκολα διαπράττεις κι εσύ παρόμοιες αγριότητες προς τους «άπιστους» συνανθρώπους σου στο όνομά Του!

Το γεγονός ότι σήμερα ο πιο διαδεδομένος από τους τρεις μονοθεϊσμούς, ο Χριστιανισμός, υπάρχει στο πιο ανεπτυγμένο και πολιτισμένο τμήμα της ανθρωπότητας, στον Δυτικό Κόσμο, παρ’ όλη την πρόοδο της Επιστήμης και τη σύγκλισή της με τους ανατολικούς ενοθεϊσμούς, αποτελεί μέγα ανθρώπινο παράδοξο (που δυστυχώς δεν είναι το μοναδικό), το οποίο ακυρώνει την ευρέως πλέον αποδεκτή δαρβινική θεωρία της εξέλιξης των έμβιων όντων: Στα περισσότερα και βασικότερα πράγματα οι άνθρωποι δεν εξελίσσονται καθόλου, μα καθόλου!

Δεν διδάσκονται ποτέ από τα λάθη του παρελθόντος, παραμένουν διαχρονικά και φονικά ανόητοι και στενόμυαλοι οπαδοί των πολλών και διαφόρων Αληθειών!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο σημερινός Πλανητάρχης, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Τζορτζ Μπους, που ισχυρίζεται ότι του μιλάει ο Θεός! και αντί να βρίσκεται σε κάποιο ψυχιατρείο, κατέχει τη θέση του ισχυρότερου ανθρώπου στη Γη!

Κλείνοντας, θα παραθέσουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο του Μισέλ Ονφραί Περί Αθεολογίας, το οποίο συνοψίζει το μεγάλο κακό που έσπειραν οι τρεις «αβραμικοί μονοθεϊσμοί» στην ανθρωπότητα.

«Οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, διαπνεόμενες από την ίδια γενεαλογική ενόρμηση θανάτου, συμμερίζονται μια σειρά από πανομοιότυπα μίση:

μίσος για τη λογική και την ευφυΐα,
μίσος για την ελευθερία,
μίσος για όλα τα βιβλία στο όνομα ενός και μοναδικού,
μίσος για τη ζωή, μίσος για τη σεξουαλικότητα και τις γυναίκες,
μίσος για το σώμα, τους πόθους, τις ορμές.

Στη θέση όλων αυτών, Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, και Μωαμεθανισμός υπερασπίζονται την πίστη και την πεποίθηση, την υπακοή και την υποταγή, την κλίση για τον θάνατο και το πάθος για το υπερπέραν, τον άφυλο άγγελο και την αγνότητα, την παρθενία και τη μονογαμική πίστη, τη σύζυγο και τη μητέρα, την ψυχή και το πνεύμα. Σαν να λέμε σταύρωση της Ζωής και εξύμνηση της Ανυπαρξίας…».

Μελαγχολικός Επίλογος

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι ούτως ή άλλως οι άνθρωποι ψάχνουν (μυστηριωδώς!) πάντα αυτά που τους χωρίζουν, ποτέ αυτά που τους ενώνουν, μετατρέποντας σε φονικά όργανα ακόμη και τις ποδοσφαιρικές διαφορές! Η κάθε είδους και αποχρώσεως μολυσματική ιδεοληψία αποτελεί τη μεγαλύτερη, τη φονικότερη, και τη διαχρονικότερη μάστιγα του ανθρώπινου είδους.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Ζαν-Φρανσουά Ρεβέλ:

«Οι φανατικοί νομίζουν ότι πεθαίνουν για τις ιδέες τους, αλλά στην πραγματικότητα πεθαίνουν από αυτές»!

Ωστόσο, το ιστορικά τεκμηριωμένο γεγονός ότι οι κυρίως θρησκευτικοί πόλεμοι (δηλαδή εκείνοι που έχουν ως αιτία αντιπαράθεσης το ποιος είναι ο Μοναδικός και Αληθινός Θεός, ή ποια από τις διάφορες δογματικές περιγραφές του είναι η μόνη που ισχύει), ξεκίνησαν με τον εβραϊκό μονοθεϊσμό και συνεχίστηκαν με τους υπόλοιπους δύο, παραμένει αδιαμφισβήτητο.

Σε σημείο μάλιστα που ο φυσιολογικός και ανεξίθρησκος άνθρωπος να αναπολεί τη Χρυσή Εποχή του ρωμαϊκού πολυθεϊσμού, τότε που υπήρχε ένα ευρύ Πάνθεον διαφόρων περιγραφών του Υπερφυσικού, μέσα από το οποίο ο καθένας διάλεγε ελεύθερα τη μορφή λατρείας που του ταίριαζε, που του φαινόταν η πιο αληθοφανής και πειστική.

Με τους φονικούς μονοθεϊσμούς επήλθε μια δογματική περιγραφή του Θεού και μια τριχοτόμηση του ανθρώπινου παραλόγου: σε περίπτωση που τους απορρίψει κάποιος όλους, απλά δέχεται συγκεντρωτικά πυρά από τρία (τουλάχιστον) διαφορετικά σημεία!

Πόσοι πιστοί σκέφτηκαν ποτέ τους ότι η μοναδική απόδειξη για την αλήθεια της θρησκείας την οποία ασπάζονται, είναι αποκλειστικά η τυφλή τους πίστη σε αυτή;!

Αλλά ποιος έχασε τη λογική, για να τη βρει ο άνθρωπος;

… Ας ευχηθούμε λοιπόν, απλά: «Ο Θεός να… βγάλει το χέρι του»!…

© ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΟΣΚΕΛΗΣ, καθηγητής κοινωνιολογίας και συγγραφέας.

Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Τρομερή Ανάγκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δίον.

https://terrapapers.com