«Τα αιώνια χιόνια του Κιλιμάντζαρο θα έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2015».
Η λεζάντα είναι από μια αφίσα του έτους 2000 που προειδοποιεί για τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη χρησιμοποιώντας ένα πολύ γνωστό παγκοσμίως σύμβολο.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συνέβη και οι προβλέψεις αυτές που τροφοδότησαν όχι μόνο τις εφημερίδες της εποχής, αλλά και το “στόρυ” του βραβευμένου ντοκυμανταίρ του Αλ Γκορ “Μια Άβολη Αλήθεια” το οποίο προβλήθηκε το 2006, φαίνεται να διαψεύδονται.
Τα χιόνια είναι ακόμα εκεί και στεφανώνουν το διάσημο βουνό φέρνοντας στο νου τις εικόνες από το πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα του Χέμινγουαίη γραμμένο το 1936.
«Δυστυχώς, κάναμε μια πρόβλεψη που ήταν καλύτερο να μην είχε γίνει», λέει ο Douglas R. Hardy, ένας γεωφυσικός οποίος ήταν μεταξύ των έντεκα συντακτών του κειμένου στο περιοδικό Science που πυροδότησε την αφήγηση της εποχής και που είχε μεγάλη απήχηση στα media. “Κανείς από εμάς δεν είχε πολλή εμπειρία σε αυτό το βουνό, και δεν ξέραμε τις πολύπλοκες διαδικασίες που συμβαίνουν σε μια κορυφή που βρίσκεται κοντά στα 6000μ, όπως το ξέρουμε τώρα.
Οι παγετώνες βέβαια, λέει ο Hardy, εξακολουθούν να συρρικνώνονται, και στις επόμενες δεκαετίες είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εξαφανιστούν, αλλά δεν ξέρουμε στα σίγουρα την ημερομηνία.
‘Όπως ήταν φυσικό, αυτή η “αστοχία” τροφοδότησε με υλικό τους λεγόμενους “σκεπτικιστές” που από τότε έλεγαν πως ο συναγερμός των εμπειρογνωμώνων που οδήγησε τελικά στο μεγάλο διεθνές πρόγραμμα για την Κλιματική Αλλαγή, ήταν υπερβολικός ή/και κατασκευασμένος.
Ο μύθος των δασών και του οξυγόνου
Τα ώριμα δάση δεν εμπλουτίζουν την ατμόσφαιρα με οξυγόνο. Για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, εισάγουν τόσο οξυγόνο όσο ακριβώς καταναλώνουν. Για να γίνει αυτό κατανοητό ας εξετάσουμε αυτό που συμβαίνει σε ένα τμήμα ενός δάσους, του οποίου δεν έχει ακόμα αρχίσει η εκμετάλλευση.
Το τμήμα αυτό του δάσους θεωρούμε πως βρίσκεται σε «στάσιμη κατάσταση», δηλαδή εδώ και αιώνες τα δέντρα φυτρώνουν και πεθαίνουν επιτόπου και το συνολικό βάρος της βιομάζας του δάσους μένει σταθερό.
Όταν ένα από τα δέντρα αυτού του δάσους μεγαλώνει, το βάρος του αυξάνει, δηλαδή παράγει οργανική ύλη καταναλώνοντας το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) της ατμόσφαιρας και το νερό που του παρέχει το έδαφος.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας παράγεται οξυγόνο.
Το οξυγόνο αυτό χρησιμεύει για την αναπνοή των φυτών και των ζώων του δάσους. Η οξείδωση της οργανικής ύλης συνεχίζεται Όταν όμως το δέντρο πεθάνει, τότε θα αποσυντεθεί από τα βακτηρίδια και τα πράγματα εξελίσσονται προς την αντίθετη κατεύθυνση: Τα βακτηρίδια που αποσυνθέτουν την οργανική ύλη καταναλώνουν το ελεύθερο στην ατμόσφαιρα οξυγόνο παράγοντας CO2.
Το ισοζύγιο λοιπόν του οξυγόνου στη διαδικασία που περιγράψαμε είναι μηδενικό. Έτσι, το δάσος κατά την κανονική λειτουργία του δεν αυξάνει (ούτε μειώνει) το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Αύξηση της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε οξυγόνο μπορεί όμως να συμβεί κάτω από ειδικές συνθήκες.
Αν για παράδειγμα ένα μεγάλο μέρος του δάσους καταπλακωθεί από αρκετά πυκνά στρώματα εδάφους που να μην επιτρέπουν τη διείσδυση του αέρα. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της λιθανθρακοφόρου περιόδου.
Την εποχή εκείνη, που ξεκίνησε πριν 400 εκ. χρόνια, η Γη είχε μια εκτεταμένη φυτοκάλυψη. Πολλά φυτά εξαιτίας γεωλογικών μεταβολών καταπλακώθηκαν από αργιλικά ιζήματα και παγιδεύτηκαν στο εσωτερικό της Γης. Εκεί, με τη βοήθεια της θερμότητας και την απουσία αέρα, οι οργανική μάζα των φυτών μετετράπη σε λιγνίτη και αργότερα σε λιθάνθρακα.
Ένα μέρος επίσης από το πλαγκτόν της θάλασσας μετετράπη με την ίδια διαδικασία σε πετρέλαιο κι φυσικό αέριο. Η δέσμευση αυτή βιομάζας που δεν αποσυντέθηκε, δημιούργησε στην ατμόσφαιρα ένα πλεόνασμα οξυγόνου.
Σήμερα, το οξυγόνο αυτό υπολογίζεται ότι αποτελεί το 21% (κατά βάρος) του συνόλου των αερίων της ατμόσφαιρας, ή αλλιώς 210 γρ. οξυγόνου ανά τετραγωνικό εκατοστό της επιφάνειας του πλανήτη και είναι λίγο ως πολύ σταθερό στην ανθρώπινη κλίμακα.
Με βάση αυτό το πλεόνασμα του οξυγόνου, μπορούμε να υπολογίσουμε τις ποσότητες άνθρακα και πετρελαίου που βρίσκονται στα κοιτάσματα.
ΗΛΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες και να είστε κόσμιοι στις εκφράσεις σας. Οποιοδήποτε άλλο σχόλιο με γκρικλις και ξένη γλώσσα θα διαγράφετε. Ευχαριστώ!