Ξηρασία στην Ευρώπη - Ένα οπλικό σύστημα που επηρεάζει το κλίμα

Η ξηρασία "δώρο" της φύσης στον Πούτιν και τον ενεργειακό του πόλεμο

Του Javier Blas

Η Ευρώπη μαστίζεται από ένα κύμα καύσωνα που έχει οδηγήσει τις θερμοκρασίες πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου σε πολλές χώρες. Καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα κλιματιστικά τους, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας έχει αυξηθεί κατακόρυφα και οι τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας έχουν "εκτοξευθεί". Αλλά πολύ πιο ανησυχητική - και συζητείται πολύ λιγότερο - είναι η ξηρασία που εξαπλώνεται από τη Γερμανία μέχρι την Πορτογαλία και η οποία έχει τη δυνατότητα να επιδεινώσει την τρέχουσα ενεργειακή κρίση για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το τρέχον κύμα καύσωνα.

Η ξηρασία είναι ένα δώρο της φύσης για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, καθιστώντας την Ευρώπη ακόμη πιο εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο σε μια περίοδο που το Κρεμλίνο έχει μειώσει σημαντικά τις ροές προς την Ευρώπη. Τον περασμένο χειμώνα, ο καιρός ευνόησε την Ευρώπη, καθώς οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της περιόδου Χριστουγέννων μείωσαν τη ζήτηση για ενέργεια. Τώρα όμως, η έλλειψη βροχής λειτουργεί εις βάρος της Ευρώπης.

Η ξηρασία έχει σημασία για την ηλεκτρική ενέργεια πέρα από την παραγωγή της υδροηλεκτρικής ενέργειας. Οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στη Γερμανία βασίζονται σε υδάτινα κανάλια όπως ο ποταμός Ρήνος για τη μεταφορά καυσίμων τους ενώ και τα γαλλικά πυρηνικά εργοστάσια βασίζονται σε ποτάμια για την ψύξη. Αν η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, άνθρακα και πυρηνικής ενέργειας υποστεί διαταραχές, το μόνο που θα μείνει στην Ευρώπη ως επιλογή είναι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, οι οποίες επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες - και το φυσικό αέριο.

Στον υδρομετρητή Maximiliansau, το νερό έχει πέσει στο χαμηλότερο εποχιακό επίπεδο από τουλάχιστον το 2005, θέτοντας σε κίνδυνο τη ναυσιπλοΐα προς τα γαλλικά και ελβετικά βιομηχανικά και εμπορικά κέντρα, όπως το Στρασβούργο, η Μυλούζη και η Βασιλεία. Η μεγάλη πτώση σηματοδοτεί περαιτέρω ξηρασία για τον ποταμό Ρήνο σύντομα.

Τα προβλήματα στον Ρήνο είναι καλά τεκμηριωμένα, καθώς περιέχει δεκάδες σημεία υδρομέτρησης που επιτρέπουν στους αναλυτές να υπολογίζουν τη στάθμη του νερού. Όμως, πολλαπλά ποτάμια στην Ευρώπη υποφέρουν εξίσου από την ξηρασία, ακόμα και αν βρίσκονται λιγότερο στην επικαιρότητα. 

Για παράδειγμα, ο ποταμός Πάδος, ο μακρύτερος ποταμός της Ιταλίας, υφίσταται τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 70 ετών.

Το πρώτο θύμα είναι η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, αναγκάζοντας χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία να καίνε περισσότερο φυσικό αέριο σε μια περίοδο που κάθε κυβικό μέτρο είναι ιδιαίτερα ακριβό. Εποχικά, η ισπανική υδροηλεκτρική παραγωγή βρίσκεται στο δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών. 

Στη Γαλλία, η υδροηλεκτρική παραγωγή είναι η ασθενέστερη της τελευταίας δεκαετίας. Σε ένα τυπικό έτος, η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά το φυσικό αέριο, την πυρηνική ενέργεια και την αιολική ενέργεια, παράγοντας σχεδόν το 14% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ενδέχεται να έρθουν και χειρότερα. 

Η Electricite de France (EDF), η οποία διαχειρίζεται τον μεγαλύτερο στόλο πυρηνικών σταθμών στην Ευρώπη, προειδοποίησε ότι είναι πιθανό να μειώσει την παραγωγή σε ορισμένους ατομικούς σταθμούς αυτό το καλοκαίρι, καθώς η ξηρασία μειώνει τον όγκο του ποταμίσιου νερού που είναι διαθέσιμο για ψύξη. Σημειώνεται ότι η γαλλική εταιρεία αναγκάστηκε τον περασμένο μήνα να περιορίσει την παραγωγή στον πυρηνικό σταθμό Saint-Alban, κοντά στη Λυών, μετά τη μείωση της στάθμης του ποταμού Ροδανού. Άλλοι πέντε πυρηνικοί σταθμοί της EDF βρίσκονται σε κίνδυνο, ανέφερε η εταιρεία την περασμένη εβδομάδα.

Προς το παρόν, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα φαίνονται καλά εφοδιασμένοι, αφού χρησιμοποίησαν την περίοδο των υψηλών επιπέδων των υδάτων κατά το ανοιξιάτικο λιώσιμο του χιονιού για να ανανεώσουν τα αποθέματά τους. Αλλά δεν είναι απρόσβλητοι: η μονάδα της Καρλσρούης στη Γερμανία έχει ήδη αναφέρει προβλήματα ανεφοδιασμού, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα προβλήματα θα επανεμφανιστούν σύντομα, πλήττοντας ενδεχομένως τη Γερμανία τη χειρότερη δυνατή στιγμή. 

Ο ποταμός Ρήνος είναι ο φθηνότερος και ευκολότερος τρόπος μεταφοράς άνθρακα από το Ρότερνταμ στη νότια Γερμανία.

Επομένως, καθώς κάνουμε τις εκτιμήσεις μας για το τι θα συμβεί στη συνέχεια της ενεργειακής σύγκρουσης μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, να έχουμε στα υπόψη μας τις καιρικές συνθήκες. Και να προσευχόμαστε για βροχές.

https://www.capital.gr/bloomberg-view/3647054/i-xirasia-doro-tis-fusis-ston-poutin-kai-ton-energeiako-tou-polemo